De verkiezingen: mobiliteit
In de Technische Stemwijzer blijkt dat partijen het meest verdeeld zijn over de aanpak van de mobiliteit. Asfalt of kilometerheffing, al of niet extra investeren in openbaar vervoer, emissies van auto’s al dan niet aan banden leggen; de keuzes pakken heel verschillend uit.
Wat zijn de mooie woorden die politieke partijen voor de aanstaande verkiezingen nu precies waard? Aan de hand van de verkiezingsprogramma’s, de Technische Stemwijzer en de doorrekeningen door de planbureaus bespreekt De Ingenieur de vier thema’s energie, onderwijs, onderzoek en innovatie, mobiliteit en de informatiemaatschappij. VVD, PvdA, SP, D66, ChristenUnie en GroenLinks zijn de enige partijen die hun programma aan zowel het Centraal Planbureau (CPB) als het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) hebben voorgelegd, CDA en SGP alleen aan het CPB. PVV, 50Plus en Partij voor de Dieren aan geen van beide.
Extra asfalt of kilometerheffing?
In hun verkiezingsprogramma’s zijn PvdA, SP, ChristenUnie, GroenLinks, SGP en de Partij voor de Dieren voorstander van het verschuiven van de autobelasting van bezit naar gebruik. D66, ChristenUnie, GroenLinks en Partij voor de Dieren willen daar bovenop een 'congestieheffing' afhankelijk van de drukte op de weg. De VVD wil alleen een geringe verlaging van de aanschafbelasting van de auto, het CDA wil geen kilometerheffing.
Hoe ziet het er uit in getallen (cijfers PBL)?
| partij |
kilometerheffing cent/km |
congestieheffing cent/km |
autobelasting miljard euro |
|---|---|---|---|
| VVD | 0 | 0 | -0,2 |
| PvdA | 3 | 0 | -3,1 |
| SP | 6 | 0 | -3,9 |
| D66 | 3,5 | 12 | -3,9 |
| ChristenUnie | 0 | 11 | -0,1 |
| GroenLinks | 3,1 | 15 | +1,1 |
VVD en CDA willen meer asfalt, de andere partijen willen bezuinigen op het wegenfonds. Hoe zien de getallen er uit voor 2021 en tot en met 2030 in miljarden euro’s (cijfers CPB en PBL)?
| partij |
wegenfonds miljard € in 2021 |
wegenfonds miljard € t/m 2030 |
|---|---|---|
| VVD | +0,4 | +6,1 |
| PvdA | -0,1 | |
| SP | -0,5 | -5,75 |
| CDA | +0,3 | |
| D66 | -1,0 | |
| ChristenUnie | -0,3 | -1,9 |
| GroenLinks | -0,6 |
-8,8 |
Openbaar vervoer en fiets
Wat doen partijen met investeringen in overige infrastructuur, met name het openbaar vervoer en de fiets? Ook hiervoor de getallen voor 2021 en tot en met 2030 in miljarden euro’s (cijfers CPB en PBL).
| partij |
openbaar vervoer miljard € in 2021 |
openbaar vervoer miljard € in 2030 |
fiets miljard € in 2021 |
fiets miljard € in 2030 |
|---|---|---|---|---|
| VVD | +0,05 | 0 | +0,05 | +0,08 |
| PvdA | +0,2 | +3,3 | +0,1 | +1,15 |
| SP | +0,3 | +3,45 | 0 | 0 |
| CDA | -0,1 (ERTMS) | |||
| D66 | -0,1 (ERTMS) | -0,5 | +0,5 | |
| ChristenUnie | +0,3 | +1,82 | +0,1 | +0,65 |
| GroenLinks | +0,9 | +11 | +0,2 | +1,15 |
| SGP | -0,1 (ERTMS) | +0,1 |
(ERTMS is het moderne treinbeveiligingssysteem. Partijen bezuinigen erop door de uitvoering te versimpelen.)
Filedruk
Waar leidt dit alles toe voor de ontwikkeling van de mobiliteit? Het Planbureau voor de Leefomgeving doet daarvoor een prognose:
Het Planbureau voor de Leefomgeving heeft ook gekeken naar effecten op de files in 2030.
| VVD | -10 % |
| PvdA | -20 % |
| SP | -40 % |
| D66 | -40 % |
| ChristenUnie | -35 % |
| GroenLinks | -60 % |
Emissies van voertuigen
Daarnaast zijn, in verband met klimaatbeleid, brandstofgebruik en emissies van belang: de vervoerssector is verantwoordelijk voor ongeveer een kwart van de totale uitstoot. Op de Technische Stemwijzer willen PvdA, SP, D66, ChristenUnie, GroenLinks en de Partij voor de Dieren dat nieuwe personenwagens in 2025 geen broeikasgassen uitstoten, de SGP wil de normen aanscherpen. Daarnaast zijn er andere maatregelen zoals beperking van de maximumsnelheid (GroenLinks, Partij voor de Dieren en SGP). Het Planbureau voor de Leefomgeving voorziet daarvan het volgende effect op de emissies in 2030 ten opzichte van bestaand beleid.
Wat gaat het kosten?
Het Planbureau voor de Leefomgeving heeft tot slot gekeken naar de totale kosten in 2030 ten opzichte van bestaande beleid.
Bij PvdA, D66, ChristenUnie en GroenLinks hakt vooral het prijsbeleid er fors in. Vooral GroenLinks weet dat te compenseren door lager autogebruik. De VVD is de enige partij die het geld vooral gebruikt voor extra infrastructuur.
