Het lijkt erop dat de ziekte van Alzheimer in een vroeg stadium is te ontdekken met een scan van iemands netvlies. Er zijn bijvoorbeeld minder bloedvaatjes aanwezig dan bij een gezond persoon. De scanmethode gaat in de toekomst wellicht helpen bij het zo vroeg mogelijk opsporen van de ziekte.
De ziekte van Alzheimer wordt nu vaak pas ontdekt als iemand ander gedrag begint te vertonen. Men wordt vergeetachtiger en raakt af en toe spullen kwijt. De omgang met taal of meer ingewikkelde dagelijkse taken wordt moeilijker. Of iemand ook echt aan alzheimer lijdt, wordt nu vaak pas duidelijk in het ziekenhuis, met het doen van een reeks cognitieve tests.
Hoewel er nog geen behandeling is van de ziekte, willen artsen alzheimer graag in een eerder stadium herkennen. Door het gedrag aan te passen is de voortgang van de ziekte namelijk wel enigszins af te remmen. Ook is het voor familie goed om te weten wat er in de toekomst aan zit te komen.
Scan van netvlies
Om de ziekte in een vroeg stadium te herkennen, kan een eenvoudige scan van het netvlies (retina) misschien uitkomst bieden. Dat blijkt uit onderzoek dat werd gepresenteerd op het jaarcongres van de American Academy of Ophtalmology, vorige week in Chicago.
Onderzoekers van Duke University in de VS laten hierin de resultaten zien die ze kregen door de netvliezen van proefpersonen te scannen met optical coherence tomography angiography (OCTA). Dit is een optische techniek waarmee je een beetje ín weefsels kunt kijken.
Haarvaten
Zij ontdekten dat in het netvlies van alzheimerpatiënten de bloedvaatjes een beetje veranderd zijn. Met name de fijne haarvaten zijn grotendeels verdwenen. Daarnaast constateerden de Duke-onderzoekers dat een specifieke laag van de retina bij de patiënten dunner is dan bij de gezonde controlegroep.
De medische wereld zit te wachten op deze optische detectiemethode voor de ziekte van Alzheimer, denken de onderzoekers zelf. Het is namelijk een pijnloze, snelle en goedkope manier om de ziekte vast te stellen. Dat maakt op termijn screening van risicogroepen (de ziekte van Alzheimer kan 'in de familie zitten') mogelijk, wat met een hersenpunctie of een hersenscan veel lastiger te regelen is. Niet alleen zijn deze methodes veel duurder, vooral de punctie is ook veel ingrijpender.
Link met de hersenen
Het netvlies staat in de belangstelling van artsen en onderzoekers. Ten eerste heeft de retina een directe link met de hersenen, waardoor veel hersenziektes zich in een vroeg stadium aankondigen door veranderingen in het netvlies. Het Alzheimeronderzoek van Duke University is er een voorbeeld van.
de lopende band foto’s van netvliezen
van mensen gemaakt.
Bron Bart ter Haar Romenij / TU Eindhoven
Maar ook een ziekte als diabetes type 2 – vooral een welvaartsziekte - veroorzaakt veranderingen in de retina. De bloedvaatjes worden kronkeliger en de hoek waaronder ze vertakken wordt kleiner. Binnen een Chinees-Nederlands project werden zoveel mogelijk retina-foto’s van mensen gemaakt. Het doel hiervan is om te komen tot een goedkope methode om bij mensen het beginstadium van diabetes type 2 te herkennen. Daarop kan een advies volgen om gezonder te gaan leven (lees het achtergrondverhaal ‘Nederlands-Chinese oogscan spoort ziekte op’ in het oktobernummer van De Ingenieur).
Openingsfoto Foto van een netvlies. Bron nl.depositphotos.com
Nieuwsbrief
Vond je dit een interessant artikel, abonneer je dan gratis op onze wekelijkse nieuwsbrief.