Streamen muziek veroorzaakt meer CO2-uitstoot dan CD’s

Nu we bijna alle muziek streamen in plaats van aanschaffen, is de CO2-uitstoot van de muziekindustrie flink hoger dan vroeger. Dat concluderen Britse en Noorse onderzoekers. Er is ook goed nieuws: het gebruik van plastic is fors gedaald.

Ooit betekende het aanschaffen van nieuwe muziek dat je naar de platenzaak ging en daar een lp, cassettebandje of cd kocht. Je nam de schijf of het bandje mee naar huis en haalde daar vol verwachting het folie vanaf om de plaat voor het eerst te beluisteren.

Tegenwoordig gaat dat er heel anders aan toe. Je kunt nog steeds cd’s en lp’s kopen, maar dat doen niet veel mensen meer. Anno 2019 nemen we muziek tot ons via abonnementen op Spotify, Deezer en Tidal, of via websites als YouTube en SoundCloud.

Vooruitgang, zou je zeggen, en gemak. Dat laatste klopt, maar er is op deze moderne manieren van muziek consumeren best het een en ander af te dingen, zo laten onderzoekers in Schotland en Noorwegen zien. Het voortdurend streamen (downloaden) van de digitale muziek kost bakken met energie, en veroorzaakt dus ook CO2-uitstoot.
 

Elektriciteit

Stel dat je een Spotify-abonnement hebt en even een willekeurig liedje opzet. Dat betekent dat jouw computer of telefoon de data binnenhaalt die nodig zijn om het liedje te laten horen. Die brokjes data komen van een of andere server en zowel voor het laten draaien van die server als voor het verzenden van de digitale data is elektriciteit nodig.

Elektriciteit die lang niet altijd op een duurzame manier is opgewekt. Daar zijn kolen voor verbrand, of aardgas, en zo veroorzaakt het afspelen van een liedje CO2-uitstoot. Dat geldt overigens voor elke activiteit op internet, van urenlang surfen tot het uitvoeren van een eenvoudige zoekopdracht: het kost allemaal stroom.
 

Verenigde Staten

Dit onderzoek gaat over de platenindustrie in de Verenigde Staten, maar dezelfde trends hebben ook in Europa plaatsgevonden. In de VS werd in 1977 nog 58 miljoen kilogram plastic gebruikt om - toen vooral - platen van vinyl te maken. In 1988 was het cassettebandje het meest gebruikte medium en gebruikte de hele industrie 56 miljoen kilogram plastic. Rond 2000, toen de cd op zijn piek zat, was het plasticverbruik gestegen naar 61 miljoen kilogram per jaar. Dit gebruik van kunststof zakte abrupt in toen streamen opkwam; in 2016 werd er nog maar 8 miljoen kilogram plastic gebruikt voor muziekdragers.
 

Uitstoot

De CO2-uitstoot vertoont een heel ander verloop. In 1977 stootte de Amerikaanse muziekindustrie 140 miljoen kilogram ‘greenhouse gas equivalents’ (GHG’s, broeikasgas-eenheden) uit bij het produceren van muziekdragers, in 1988 was dat cijfer 136 miljoen kilogram, en in 2000 was dat opgelopen tot 157 miljoen kilogram. En dan komt het: in 2016 kostte alleen het opslaan en verzenden van digitale muziek al tussen de 200 miljoen en 350 miljoen kilogram GHG’s.

 

Overzicht van de veranderende milieubelasting van muziek luisteren door de tijd. Klik op de figuur voor een grotere versie. Bron Citizen Bravo


Dus het goede nieuws is dat de hoeveelheid plastic die momenteel wordt geproduceerd ten behoeve van de muziekindustrie, fors is gedaald. Daar staat tegenover dat de energiebehoefte voor het luisteren naar muziek, veel groter is dan vroeger.

‘Het is niet onze bedoeling om consumenten te vertellen dat ze moeten stoppen met muziek luisteren. Maar we willen wel graag dat ze een gevoel krijgen voor de veranderde kosten die samenhangen met de manier waarop wij muziek consumeren’, zegt hoofdonderzoeker Matt Brennan van de University of Glasgow in het persbericht.
 

Terug naar de cd?

De vraag is dus wat een milieuvriendelijker alternatief is. Massaal terug naar de cd is ook niet slim, met al dat plastic. Wat de meest duurzame manier is om naar muziek te luisteren, hangt waarschijnlijk af van hoe vaak je naar een en hetzelfde album luistert. Doe je dat maar een paar keer, dan is het beter om het te streamen. Maar draai je het album helemaal grijs (een uitdrukking die stamt uit de tijd van vinyl), dan kun je beter de cd aanschaffen. Dat is dan energiebewuster, want elke keer streamen kost weer extra stroom. Volgens dit rapport (pdf-bestand) ligt de grens bij 27 keer.

Wil je het bij digitaal houden, dan is het misschien nog het beste om muziek eenmalig te downloaden op je eigen computer. Daarvoor hoeft geen plastic schijf of cassettebandje geproduceerd te worden, terwijl tegelijkertijd de hoeveelheid energie voor het binnenhalen van de muziek binnen de perken blijft. Het model dat onder meer Apple met iTunes toepast dus eigenlijk, waarmee je platen en nummers per stuk koopt, die vervolgens jouw eigendom zijn.
 

De resultaten van dit onderzoek zijn naar buiten gebracht in aanloop naar World Record Store Day, die morgen, zaterdag 13 april 2019, plaatsvindt. Op deze dag worden de onafhankelijke (indie, staat voor independent) platenzaken gepromoot, die nog steeds cd’s, en vooral platen van vinyl verkopen. Verschillende platenzaken in Nederland hebben speciale evenementen, zoals releases van nieuwe platen of live-optredens.


Openingsfoto Een ouderwetse platenzaak die cd's en lp's verkoopt. Foto Pixabay

Vond je dit een interessant artikel, abonneer je dan gratis op onze wekelijkse nieuwsbrief.