Een negentiende-eeuwse verzameling briefjes-uit-een-fles ontrafelt het mysterie van de oceaanstromen.
Op 24 februari 1893 worden vanaf de driemaster Dona Evelina, die dan iets ten noorden van de evenaar op de Atlantische Oceaan vaart, tien flessen in zee gegooid. Een ervan wordt 186 dagen later gevonden in Sierra Leone, 984 zeemijl oostwaarts. Een tweede wordt na 377 dagen gevonden in Nicaragua, 3421 zeemijl westwaarts. Uiteindelijk belanden beide flessen op het bureau van Georg Neumayer bij de Deutsche Seewarte, de voorloper van het huidige Bundesamt für Seeschifffahrt und Hydrografie in Hamburg.
Om het mysterie van de oceaanstromen te ontrafelen, geeft deze Neumayer flessen mee aan zeevaarders, met precieze instructies over hoe en waar die overboord te gooien. In het meeslepende Flessenpost vertelt de Duitse hoogleraar Wolfgang Struck het verhaal van de bewaard gebleven verzameling van Neumayer, bestaand uit meer dan zeshonderd boodschappen ingeplakt in vier grote albums. De strandjutters, havenarbeiders, wandelaars of vissers die de flessen vonden en het formulier erin ingevuld retourneerden, schreven daar soms een persoonlijke notitie bij, wat Struck aangrijpt om een nieuw perspectief te schetsen op de maritieme cultuur.
Wetenschappelijke precisie
Het ontraadselen van de zee gold als een van de grootste wetenschappelijke projecten van de negentiende eeuw. Op een wereldkaart trok Neumayer stippellijnen van de plek waar een fles in zee werd gegooid naar de plek waar die werd gevonden. Begin en eindpunt van elke reis werden aldus met de grootste wetenschappelijke precisie genoteerd, maar lag de essentie niet juist in de stippellijnen waarmee Neumayer het onzichtbare zichtbaar wilde maken?
‘Flessenpost is het medium waarin de zee zichzelf moet laten zien’, stelt Struck. Juist díe wereldkaart ‘met z’n verwarrende veelheid aan lijnen’ biedt een glimp van de ware aard van de zee.
Flessenpost. Het verhaal van een legendarisch experiment
Wolfgang Struck | 208 blz. | € 24,99 | e-boek € 11,99
Nieuwsbrief
Vond je dit een interessant artikel, abonneer je dan gratis op onze wekelijkse nieuwsbrief.