Kunstmatige intelligentie wordt de nieuwe nutsvoorziening, zoals elektriciteit dat is sinds het begin van de vorige eeuw, zo voorziet techwatcher Kevin Kelly.

Kelly sprak gisteravond voor een bomvolle zaal tijdens het Eindhovense STRP-festival, waarbij hij vooral putte uit zijn laatste boek The Inevitable. De Amerikaanse auteur geldt als een autoriteit bij het doorgronden van de maatschappelijke veranderingen van de moderne ict-revolutie. Zijn boek behandelt een reeks van onderwerpen, zoals de opkomst van de deeleconomie (lees: ‘Techwatcher Kevin Kelly op Eindhovense STRP’)


Tweede industriële revolutie

De grote doorbraak wordt volgens Kelly kunstmatige intelligentie. Hij ziet dat als het fundament voor een tweede industriële revolutie. ‘De eerste kwam tot stand doordat we kunstmatige kracht konden opwekken, die ons in staat stelde veel meer te doen dan met louter menskracht of de kracht van een dier.’ Uiteindelijk werd die kunstmatige kracht gedistribueerd via het elektriciteitsnet. ‘De gebruiker hoeft die kracht niet meer zelf op te wekken, maar kan die aftappen uit het stopcontact. De kunstmatige kracht werd zo een dienst, kreeg een nutsfunctie, wat een enorme boost heeft gegeven aan ondernemerschap en economische activiteit.’

De nieuwe bedrijvigheid wordt: product X + kunstmatige intelligentie

Kelly voorziet dat hetzelfde gaat gebeuren met kunstmatige intelligentie, niet via het stopcontact, maar via de Cloud. ‘Ook kunstmatige intelligentie wordt een dienst die je voor alle mogelijke toepassingen kunt gebruiken.’


De intelligente cloud is er al

Dat lijkt een utopisch visioen, maar het is er al veel meer dan we ons realiseren. ‘Wie een zoekterm op Google intypt, raadpleegt de kunstmatige intelligentie van de zoekmachine. Een arts kan de IBM-computer Watson raadplegen die op een intelligente manier alle medische literatuur doorspit.’

De nieuwe bedrijvigheid wordt ‘Koppel product X aan kunstmatige intelligentie’, zo voorziet Kelly. ‘Zoals in de vorige eeuw iemand een bedrijf kon beginnen omdat hij een handpomp verving door een elektrische, zo zal die nu nieuwe bedrijvigheid kunnen beginnen door die pomp intelligent te maken, zodat die minder energie gebruikt, zelf bedenkt wanneer hij moet pompen, enzovoorts.’


Alien Intelligence

Leidt dit er toe dat de intelligente Cloud straks de mens te slim af is? Nee, stelt Kelly met nadruk. ‘Waarom won indertijd Deep Blue van wereldkampioen schaken Kasparov? Omdat de computer alle zettencombinaties kon raadplegen die ooit waren gebruikt. Waarom werkt de zoekmachine van Google zo goed? Omdat die razendsnel miljarden websites kan scannen op trefwoorden.’ Waarmee Kelly wil zeggen: beide voorbeelden van kunstmatige intelligentie zijn heel erg goed in wat mensen niet kunnen. ‘Hetzelfde geldt straks voor de zelfrijdende auto. In het verkeer laten mensen zich maar al te vaak afleiden, ze doezelen weg, ergeren zich aan een medeweggebruiker, terwijl de kunstmatige intelligentie van de zelfrijdende auto zich maar op één ding concentreert: veilig rijden.’

De voorbeelden zijn de opmaat naar de kern van Kelly’s visie op kunstmatige intelligentie. ‘Er bestaat niet zo iets als dé intelligentie. Eigenlijk weten we niet eens wat intelligentie precies is, de intelligentie van de ene mens is ook niet dezelfde als die van de ander. De voorbeelden die ik noem laten zien dat de machine juist uitblinkt in een soort intelligentie waar we als mensen helemaal niet zo goed in zijn: we ontwikkelen dus een andere intelligentie dan die van de mens, zoals we met de stoommachine een kracht ontwikkelden die iets anders kan dan de mens zelf.’

Stel jezelf de vraag: wat zou jij doen als je de beschikking hebt over duizend verschillende soorten intelligentie?

Om zijn boodschap kracht bij te zetten muntte Kelly het begrip Alien Intelligence: het ontwikkelen van intelligentie die anders is, andere kwaliteiten heeft dan wat de mens zelf kan.

De mens verdwijnt dus niet van het toneel, hij krijgt er een nieuw stuk gereedschap bij. Het beeld dat daar bij hoort is dat van de Centaur: de mens-paard hybride. Zo introduceerde Kasparov Centaur Chess, waarbij de schaker de intelligentie van Deep Blue gebruikt om nu ook zelf alle mogelijke zetcombinaties te raadplegen. ‘Stel jezelf de vraag: wat zou jij doen als je de beschikking hebt over duizend verschillende soorten intelligentie?’, zo hield Kelly zijn gehoor voor.