Gelijkstroomnet bij Lelystad Airport
Op het bedrijvenpark bij Lelystad Airport is voor een nieuw gelijkstroomnet het station geplaatst dat de 10 kV-wisselspanning omvormt. Netbeheerder Liander verwacht dat het nieuwe net na de zomervakantie gebruiksklaar is.
Het bedrijventerrein Lelystad Airport Business Park is het eerste in Nederland dat is uitgerust met een openbaar gelijkstroomnet. Bedrijven die dat willen kunnen een aansluitpunt aanvragen van maximaal 500 kW. Volgens Teunis Brand, technisch consultant van Liander, heeft zich al een eerste gegadigde gemeld voor het parkeerterrein bij het vliegveld. Vorig jaar werden de plannen voor het gelijkstroomnet voor het eerst bekend gemaakt (lees: ‘Bedrijvenpark Lelystad op gelijkstroom’)
Materiaalwinst
Wat klanten van Liander met die gelijkstroom doen, bepalen ze zelf. Maar de mogelijkheden zijn talrijk. Zo kan in het gelijkstroomnet de met zonnepanelen opgewekte stroom direct naar de laadpalen voor elektrische auto’s, zonder de tussenkomst van omvormers.
‘Daar zit hem ook de grootste winst’, benadrukt Brand. Zonnepanelen hebben omvormers nodig om van gelijkstroom naar wisselstroom te gaan, en in een laadpaal is weer elektronica nodig om van die wisselstroom gelijkstroom te maken voor de autobatterij. In een gelijkstroomnet besparen we vooral op grondstoffen.’ Winst in energie-efficiëntie speelt veel minder een rol. ‘De omzetters die wij gebruiken, zowel voor wisselstroom als gelijkstroom, hebben een zeer hoog rendement; de omzettingsverliezen zijn bij ons zeer klein.’
Aarding
Het station dat is geplaatst bevat alle componenten voor het gelijkstroomnet. Achter de 10 kV-wisselspanningsaansluiting zit een transformator naar 400 V-wisselspanning, die vervolgens wordt met een omvormer wordt omgezet naar 750 V-gelijkspanning. Daarop komen vervolgens de aansluitpunten van de klanten, die een gelijkspanning kunnen kiezen tussen 200 en 500 V. ‘We leveren hen overigens ook wisselspanning, omdat er nog altijd apparatuur is die alleen daarop werkt, en we hebben ook een wettelijke aansluitplicht.’ Via het aansluitpunt kan de klant ook terugleveren aan het net, bijvoorbeeld met zonnestroom. ‘Elk aansluitpunt kan het vermogen van zo’n 4000 zonnepanelen aan.’
De aarding van het gelijkstroomnet vereist aparte aandacht. ‘We hebben een geïsoleerde retourleiding, dus dat zit wel goed. Wat ons nu nog hoofdbrekens kost is de gemengde wisselstroom-gelijkstroom aansluiting bij een bedrijf. Bedrijven moeten zorgen dat die twee circuits strikt gescheiden zijn om te voorkomen dat gelijkstroom weglekt.’
Verder bleek het soms niet eenvoudig om componenten te vinden voor het gelijkstroomstation. ‘Bijvoorbeeld voor het meten bij onze hoge vermogens. Uiteindelijk vonden we meetapparatuur bij internationale treinen, die ook met hoogvermogen gelijkstroom werken.’
Voor Liander biedt het nieuwe gelijkstroomnet de kans om ervaring op te doen met een hoopgvermogen gelijkstroomnet, en dat geldt ook voor de bedrijven die ermee aan de slag gaan.
