Een nieuwe textielsoort kan tegelijkertijd koelen én warm houden. Daarmee kan winterkleding straks een stuk comfortabeler worden, ook als je knus bij de open haard zit.

Het nieuwe textiel komt van de Amerikaanse Stanford University. Onderzoekers bouwden hun materiaal op uit twee aparte lagen. Eén bevatte koolstof met piepkleine gaatjes, de andere laag van polyethyleen werd voorzien van een koperlaagje. Het koolstof laat de (infrarode) lichaamswarmte door, zodat die daarna kan worden afgevoerd. Het koperlaagje reflecteert die infrarode stralingswarmte.

Door het koper tegen het koolstof aan te plakken en te omringen met het speciale polyethyleen, dat de onderzoekers NanoPE noemen, ontstaat een textiel dat mensen kan afkoelen én warmhouden. Als het koperlaagje onderop ligt en dicht op de huid de temperatuur van het lichaam aanneemt, gaat het grootste gedeelte van de warmtestraling via de koolstoflaag naar buiten. Dan koel je dus af. Keer het textiel binnenstebuiten, en het verwarmt, doordat het koper samen met de NanoPE-laag (die dikker is aan de kant van het koolstof) de emmissie van warmtestraling beperkt.

Dat het materiaal zo anders werkt door het om te draaien komt volgens de onderzoekers doordat de warmte dicht bij de huid vooral via geleiding verdwijnt, terwijl het een laagje verder vooral via straling weg gaat. Daardoor is vooral de kant die het verst van de huid ligt bepalend voor de matie van warmteverlies. Koper houdt warmte beter vast en zorgt dus voor behoud van warmte als het aan de buitenkant van het textiel ligt. Het koolstoflaagje is ontworpen om zoveel mogelijk straling door te laten, en koelt de huid dus af als het bovenop ligt.

Schema van de werking van het materiaal. Links gewoon textiel, rechts het nieuwe materiaal in koelmodus, en rechts in warmhoudmodus.


Metingen lieten zien dat dit nieuwe materiaal comfortabel kan worden gedragen onder allerlei temperaturen. Blote huid voelt het prettigst als het buiten tussen de 23 en 27 °C is, en huid met een gewoon textiel voelt prettig bij 17 tot 21 °C. Dit nieuwe materiaal voelt echter prettig van 14 tot 24 °C. Als het te warm wordt, doe je de hypothetische sweater simpelweg binnenstebuiten en je koelt je lichaam meteen af.

Voorlopig is er nog geen echte kleding gemaakt van het textiel. Het gelaagde materiaal is nog nieuw, dus er zal nog veel getest moeten worden voor er daadwerkelijk een warme én koele sweater in de schappen ligt. Zo is het de vraag of het materiaal buigzaam genoeg is, lekker aanvoelt en of het niet te snel stuk gaat. 

Openingsbeeld: Stocksnap