De platooningtest van verzekeraar Aon is zonder noemenswaardige problemen verlopen. Zo'n vijftig auto's reden in pelotons van zes over de A2 van Amsterdam naar Beesd. Ze volgden elkaar met behulp van adaptive cruise control, die de snelheid van de auto steeds aanpast aan de voorligger. Het is de eerste test met semi-autonome auto's op de openbare weg in Nederland.

Doel van de test was bewustzijn creëren over de mogelijkheden van systemen als de cruisecontrol, maar ook lane assist en andere technologische snufjes die de automobilist werk uit handen nemen. Op dit moment gebruikt namelijk ruim 90 % van de mensen die dit soort veiligheidstechnieken aan boord heeft, ze niet of niet juist. Ondertussen heeft minder dan 3 % van alle wagens überhaupt verregaande veiligheidspakketen aan boord.

Op de zijkant van een deelnemede Audi staat de veiligheidssystemen aan boord vermeld.

'Ze verkopen niet, want veiligheid is niet iets waar verkopers of klanten veel om geven', verklaart Evert-Jeen van der Meer, initiatiefnemer van de test bij Aon, die cijfers. Hij krijgt bijval van collega Max Mink, die in het voorste voertuig van een van de peletons meerijdt. 'Niemand denkt dat híj degene is die een ongeluk gaat krijgen of veroorzaken.' Terwijl meer dan 90 % van alle ongelukken aan de bestuurder ligt en niet aan de techniek of infrastructuur.

Dat moet omlaag, beseft zo ongeveer de hele auto- en verzekeringsbranche zich. De autonome auto is daarbij de gedroomde oplossing; volgens schattingen worden daarmee vrijwel alle ongelukken verleden tijd. Maar zelfs met de technologie die nu al in showroomauto's zit, valt veel te winnen. Van der Meer vertelt dat met adaptive cruise control, lane assist en verkeersbordherkenning het aantal ongelukken met 30 % omlaag kan.

 

Niet gevaarlijk

Alle reden dus om het publiek bewust te maken van wat er allemaal kan, en laten zien dat het niet gevaarlijk of eng is om controle te geven aan het voertuig. De vertrekkende auto's – voor het grootste deel dure wagens van BMW, Mercedes en Tesla, met een enkele goedkopere Toyota Prius ertussen – zullen een ritje van drie kwartier maken, vanuit Amsterdam via de drukke weg rond Utrecht om uit te komen bij Volvo in Beesd.

Een Prius, veilig teruggekeerd van de semi-autonome rit

'We hebben van Rijkswaterstaat toestemming gekregen om in de derde baan te blijven', vertelt Van der Meer monter tijdens de veiligheidsbriefing. 'Ik raad aan dat u dat ook gewoon doet; het is niet heel druk op dit tijdstip.' Inderdaad is elf uur geen spits, maar er zijn toch opvallend veel auto's op de weg. Dat blijkt regelmatig problemen op te leveren met het 'treintje'. Omdat de adaptive cruise control veiligheid als prioriteit heeft, zorgt het dat de afstand tot de voorligger altijd twee seconden bedraagt. Dat laat genoeg ruimte voor ongeduldige menselijke bestuurders die niet bij het peleton horen, om ertussenin te schieten.

Die mensen weten vervolgens niet waar ze in terecht zijn gekomen. Een mevrouw die tussen de eerste en de tweede peletonauto schiet, begint driftig handgebaren te maken: ga eens naar de vierde baan. De chauffeur van de Prius rijdt echter stug door. 'Mensen horen ons helemaal niet in te kunnen halen; ik rijd precies 100 km/h.'

Spannend wordt de rit eigenlijk niet, behalve op het moment dat er afgeslagen moet worden. De auto voor ons remt scherp af, waarop onze wagen reageert. Het lijkt alsof er gewoon iemand controle heeft, maar het remmen (en het optrekken nadat de voorligger weg is) gaat geleidelijker, soepeler. Alsof een machine perfecte controle heeft inderdaad.

Beeld vanuit de voorste auto, met op veilige afstand de eerste volgende wagen, een witte Prius.

Gepruts

Het ging niet overal even goed, blijkt bij aankomst in Beesd. Dat lag echter niet aan de techniek, weten ook de inzittenden van de volgwagens die de stabiliteit van een peloton onderzoeken. Men wist simpelweg de cruisecontrol niet helemaal juist te bedienen. De volgauto's moesten hun snelheid 5 km/h boven de maximumsnelheid instellen, anders zouden ze door het harmociaeffect in een treintje te veel achterraken. Sommige mensen vergaten dat. Ook het ertussen schieten van vreemde wagens leverde hier en daar een minder strakke rit op dan gewenst.

Natuurlijk ging het nergens echt mis. Daarvoor was deze test met korte treintjes, continu een oplettende bestuurder in elke wagen en buiten de spits rijden ook te klein. Maar het is een vuurproef voor een technologie waar veel mensen nog huiverig over zijn. Dat iets relatief simpels als adaptive cruise control nu pas serieus wordt getest, zegt veel. Technisch kan er namelijk al veel meer. Zowel de autofabrikanten als de verzekeraar weten waar het aan ligt: wetgeving en schuwheid bij de consument.