Krapte op de arbeidsmarkt kan deels worden opgelost door vaker naar de mogelijkheden van statushouders te kijken. Als bedrijven daarvoor openstaan, wordt het vaak een succes, bleek donderdag op het publieksevent Nieuwkomers & Werk van Refugee Talent Hub.
‘Het tekort aan personeel in techniek en ICT kan de energietransitie, digitalisering en verduurzaming remmen en de concurrentiepositie van Nederland verslechteren. Werkgevers in deze sectoren zijn in actie gekomen om de tekorten aan te pakken. Aanvullend daarop neemt het kabinet maatregelen voor meer technisch en ICT-geschoold personeel.’
Dat bericht verscheen begin 2023 op de website van de Rijksoverheid. In het tweede kwartaal van 2022 waren er 86.250 openstaande vacatures in de techniek en 35.950 in de ICT-sector. Wat te doen? Bèta-opleidingen aantrekkelijker maken, personeel langer zien vast te houden, een productiviteitsslag maken, robots inzetten?
Het is allemaal zinvol, maar er is nóg een oplossing, die weliswaar voor de hand ligt maar toch door veel bedrijven over het hoofd wordt gezien: het inzetten van vluchtelingen of statushouders.
No-brainer
Bedrijven die dit wel doen, zijn vaak erg tevreden met het resultaat, bleek donderdag op het publieksevent Nieuwkomers & Werk van de organisatie Refugee Talent Hub. Bij deze jaarlijkse bijeenkomst, deze keer met het thema ‘Grote dromen beginnen klein’, vertelden statushouders en bedrijfsleiders over de successen en uitdagingen van nieuwkomers op de werkvloer – niet alleen in de techniek, maar in alle sectoren.
Want niet alleen de techniek kampt met personeelstekort. Aan het einde van het eerste kwartaal van 2024 had Nederland 411.000 openstaande vacatures, vertelt Wilma Roozenboom, directeur van Refugee Talent Hub. Met de 132.000 statushouders, bijna 50.000 asielzoekers en pakweg 100.000 Oekraïense vluchtelingen die er zijn – dus in totaal 280.000 mensen - is een deel van dat personeelsgat te vullen. Een no-brainer, vindt Rozenboom.
Dromen
‘Onze droom is dat werkgevers de talenten van vluchtelingen zien en benutten, waardoor zij een eerlijk kans krijgen op de arbeidsmarkt.’ Dat is niet alleen fijn voor de vluchtelingen, maar ook voor de Nederlandse economie, benadrukt Roozenboom.
Maar voor nieuwkomers is het niet altijd makkelijk een baan te vinden, vooral niet op hun eigen niveau. Het plafond is niet van glas maar van canvas, zegt ze – verwijzend naar het materiaal waarvan vluchtelingententen zijn gemaakt. En er zijn obstakels om uit de weg te ruimen, zoals verplichte inburgeringslessen onder werktijd en diploma’s die niet worden erkend. ‘Wij zetten ons in om dit voor elkaar te krijgen, op een praktische manier. Tot nu toe hebben we twaalfhonderd mensen naar werk kunnen helpen. Maar we dromen groot – dus we mikken op honderdduizend.’
Nieuwe inzichten, hogere opbrengst
Dat is een goed idee, vinden ceo Manon van Beek van Tennet, managing director Rob Knigge van Accenture, teammanager Patrick Warmerdam van Wegenwacht ANWB en en Stijn Otten, founder & director van Heat Transformers.
Mensen met een niet Nederlandse achtergrond verrijken en versterken het bedrijf, brengen nieuwe inzichten mee, verhogen de opbrengst en maken het werk bovendien leuker.
Dat betekent overigens niet dat het altijd makkelijk is. Met name in het begin moet er worden geïnvesteerd in de nieuwe werknemers, in de vorm van extra aandacht en tijd. Wie nieuw is kent de taal vaak nog niet voldoende om alle finesses te begrijpen en cultuurverschillen kunnen misverstanden veroorzaken.
Ja is ja
Met name de directheid van Nederlanders en de omweg waarmee in sommige andere landen zaken worden duidelijk gemaakt, kunnen soms een bron van verwarring zijn, evenals het verschil in omgaan met hiërarchische verhoudingen. ‘In Nederland geldt: ja is ja, nee is nee. Ik had werknemers die altijd ja zeiden, maar soms nee bedoelden. Dat was wel eens lastig’, klinkt het. Ook voor de nieuwkomers zelf zijn dit in het begin de grootste barrières.
In tweede instantie gaan ook andere zaken spelen. Wie eenmaal werk heeft, met de daarbij meekomende rust en houvast, krijgt ruimte in zijn of haar hoofd – ook voor de eventuele trauma’s die tijdens de vlucht of daaraan voorafgaand zijn opgelopen. Soms is dus ook psychologische begeleiding vereist.
Wat de nieuwkomers zelf het moeilijkst hebben gevonden na hun aankomst in Nederland?, vraagt dagvoorzitter Nizat El Manouzi.
‘You start again, from zero, and you’re all alone’, zegt Riham Bahari, die inmiddels aan het werk is bij IKEA. ‘Je wil niet wachten maar iets doen’, zegt Girmay Baraki, die werk heeft gevonden als Junior DevOps Engineer. ‘Als je de taal niet goed beheerst, vind je lastig een baan. Maar pas met een baan ga je de taal goed beheersen’, zegt Vuat Yavuz, die nog op zoek is naar werk.
Begeleiding
‘De beste manier om nieuwkomers te begeleiden, is ze een buddy te geven. Iemand met wie ze meteen kunnen overleggen, over alle grote en kleine dingen waar ze tegenaan lopen’, zegt Warmerdam. Naarmate er meer nieuwkomers in een bedrijf werken, kan deze buddy iemand zijn die uit hetzelfde land afkomstig is en de problemen dus beter herkent.
De beste manier om de mensen zich op hun gemak te laten voelen, is gewoon een keer samen te lunchen en te vragen hoe het gaat en hoe zij gewend zijn dat de dingen gaan en te vertellen in welke opzichten dat hier anders is.
’En wat is het eerste dat je zegt, als een nieuwe werknemer met een buitenlandse achtergrond bij je bedrijf arriveert?’, wil El Manouzi tot slot nog van de werkgevers weten.
‘Welkom’, antwoordt Warmerdam. ‘Ja. Welkom. Punt.’, zegt Knigge.
Het applaus uit de zaal houdt opvallend lang aan.
Openingsbeeld: Depositphotos
Nieuwsbrief
Vond je dit een interessant artikel, abonneer je dan gratis op onze wekelijkse nieuwsbrief.