Meiden hebben wél iets met techniek

Meisjes blijken wel degelijk interesse te hebben in techniek en exacte vakken. Tussen hun 11^de en 12^de jaar raken ze geïnteresseerd maar die interesse verdwijnt rond hun 15^de weer. Dat blijkt uit een onderzoek dat softwarebedrijf Microsoft publiceerde aan de vooravond van de Internationale Vrouwendag.

Microsoft enquêteerde voor hun onderzoek 11.500 meisjes tussen de 11 en 18 jaar in 12 Europese landen. (Download hier de pdf van het onderzoek Why Europe’s girls aren’t studying STEM.)

40 % wil wel exact

Of de meisjes daadwerkelijk een exact beroep gaan kiezen valt gezien hun leeftijd nog niet te zeggen. Maar desgevraagd zegt zo’n 40 % dat zeker te willen, met meisjes uit Rusland en Ierland als de grote uitschieters (55 en 50 %) en België met de laagste score van 30 %. Nederland scoort rond het gemiddelde. Dat percentage ligt aanzienlijk hoger dan het aantal beta-geinteresseerde meisjes in een eerder onderzoek uit 2015. Volgens dat onderzoek heeft 23 % van de meisjes een exact vak als favoriet. Dat verschil komt waarschijnlijk deels door de verschillende vraagstelling van de onderzoeken.

Kansrijke periode

Microsoft was vooral geïnteresseerd in de vraag hoe de belangstelling voor exacte vakken verloopt. De meest opvallende uitkomst is dat de meisjes zelf aangeven dat ze de meeste interesse hadden in bètavakken rond hun 11^de en 12^de. Dat geldt voor alle onderzochte landen. Ook de leeftijd waarop ze hun interesse verliezen, zo rond hun 15^de, is in alle landen vrijwel gelijk. ‘Op het moment dat meisjes van de basisschool komen is er dus een grote kans om meisjes voor een exacte studie te winnen’, zo commentarieert de VHTO, de stichting die de deelname van meisjes aan exacte studies en vakken stimuleert.

*Leeftijd waarop meisjes geïnteresserd zijn in excate vakken. Illustratie Microsoft.*

Rolmodel

De oorzaken van de grotere interesse aan het begin van de puberteit, en het snelle verval van interesse daarna, zijn niet eenduidig. Zo zijn er landen waar leerkrachten volgens de meisjes de keuze voor exacte vakken goed stimuleren. Dat geldt met name voor Rusland, Italië en Ierland. Er zijn echter ook landen waar dat volgens de meisjes veel minder gebeurt, zoals in Tsjechië en Slowakije. Iets soortgelijks geldt voor de stimulans van de ouders. De meisjes in Rusland en Frankrijk noemen die groot, en in Tsjechië heel gering.

Microsoft concludeert uit de enquête dat rolmodellen een grote rol spelen bij wat meisjes uiteindelijk gaan doen. In Rusland ervaart 55 % van de meisjes de positieve invloed van rolmodellen, in Nederland is dat slechts 35 %.

Hoezo exact?

Er is ook gevraagd naar het curriculum op school en de beeldvorming die daardoor ontstaat over het belang van exacte vakken. In Finland oordeelt 62 % van de meisjes dat exacte vakken belangrijk zijn, in Nederland geldt dat slechts voor 25 % van de meisjes. Een overgrote meerderheid van de Nederlandse meisjes weet dus niet wat ze aan het volgen van exacte vakken hebben.

Als verklaring voor de scheve genderverhouding bij bètaopleidingen of -profielen wordt wel eens opgebracht dat bètavakken draaien om waarden die jongens belangrijk vinden, zoals uitblinken, voorkeur voor apparaten en dergelijke. De meeste meisjes ervaren dat niet zo. Meisjes die die stelling wel onderschrijven zijn het meest te vinden in Duitsland, en dan geldt dat voor hooguit 30 % van de meisjes.

Niet speciaal voor jongens

In hoeverre komen meisjes in aanraking met experimenten of proefjes? Uitschieters rond de 45 % zijn Verenigd Koninkrijk, Polen, Ierland, Rusland en Slowakije. In Finland is dat nog geen 25 %, Nederland zit iets boven de 30 %.

De geenquêteerde meisjes zien niets in de redenering dat exact alleen iets is voor jongens: 50 % noemt dat onzin. Hooguit 15 % is het met de stelling eens.

Kans op een baan

Het beroepsperspectief is voor veel meisjes belangrijk. Ga je voor exact wanneer je dezelfde kans op een baan hebt als een jongen? In veel landen denken de meeste meisjes van wel, met het Verenigd Koninkrijk, Italië, Polen en Ierland als duidelijke uitschieters. In Duitsland, Frankrijk en Nederland zijn evenveel meisjes het eens als oneens met die stelling.

Op basis van de uitkomsten van hun onderzoek komt Microsoft met een vijftal aanbevelingen om de interesse voor exacte vakken onder meisjes vast te houden voordat de meisjes 15 worden. In volgorde van belang:

Schep rolmodellen waar meisjes zich mee kunnen identificeren
Laat leerlingen in de les ervaring opdoen met experimenten en creatieve opdrachten
Leerkrachten en ouders moeten meisjes aanmoedigen
Maak duidelijk wat de toepassing en het maatschappelijk nut van exacte vakken is
Geef de meisjes vertrouwen in gelijke kansen op werk

Hieronder de mate waarin vrouwen zijn terug te vinden in het middelbare en hogere segment van technische beroepen, op basis van cijfers van Eurostat, samengesteld door De Ingenieur.