Sinds gisteren heeft elk vliegtuig van KLM dat van Schiphol opstijgt, duurzame kerosine in de tank. Veel is het niet: 0,5 procent van de volle tank bestaat uit sustainable aviation fuel (SAF).
Daarbovenop kunnen klanten van KLM vanaf komende donderdag vrijwillig een extra hoeveelheid duurzame brandstof inkopen. KLM zegt dit te doen (persbericht) om de markt voor duurzame vliegtuigbrandstoffen te stimuleren.
Elektrisch en waterstof
De luchtvaart is een sector die volledig afhankelijk is van fossiele bronnen. Vliegtuigen kun je immers (nog) niet aandrijven met iets anders dan kerosine. Er wordt hard gewerkt aan elektrisch aangedreven vliegtuigen met accu’s aan boord (kleinere toestellen) en vliegtuigen die op waterstof vliegen (kleine en op termijn middelgrote toestellen), maar die zijn nog lang niet klaar om in productie te worden genomen. In de verdere toekomst wordt veel verwacht van synthetische kerosine, gemaakt van waterstof en CO2 uit de lucht.
Onvermijdelijke eerste stap
Het eerste wat de luchtvaart wél kan doen om de CO2-uitstoot terug te dringen, is sustainable aviation fuels (SAF’s) gaan gebruiken. Dit wordt gezien als de onvermijdelijke eerste stap op weg naar verduurzaming van de luchtvaart. Onderzoekers denken dat de luchtvaartsector in Europa in 2050 netto geen CO2 meer hoeft uit te stoten. Makkelijk zal dat echter niet gaan.
Oliën en vetten
De SAF die KLM gebruikt, is gemaakt van restproducten, zoals afgewerkte oliën en vetten. Die zijn met een bewezen en betrouwbaar chemische proces (het HEFA-proces) om te zetten in een kerosine die niet van ‘echt’ is te onderscheiden. Stop de brandstof in een straalmotor en die zal het verschil niet merken.
Proeven laten zien dat je een vliegtuigmotor zelfs op honderd procent alternatieve kerosine kunt laten draaien.
Duurzaam
Wat is er eigenlijk duurzaam aan een SAF? Dat zit zo. Bij het verbranden ervan komt wel CO2 in de lucht, maar dit is koolstof die de planten tijdens hun leven hadden vastgelegd uit de lucht. Over de hele productieketen bekeken, brengt het gebruik van deze brandstof niet veel extra CO2 in de lucht.
Alleen de productie en het transport van de gewassen veroorzaken wat CO2-uitstoot, evenals de opwerking van frituurvet tot kerosine. De producenten van duurzame kerosine schatten dat hun spul de CO2-uitstoot van vliegtuigen tot 85 procent kan verminderen.
0,4 procent minder CO2
Even rekenen: een volgetankt KLM-toestel (waarvan 0,5 procent duurzame kerosine) vanaf Schiphol stoot sinds deze week dus zo’n 0,4 procent minder CO2 uit. En dat terwijl de hele luchtvaartsector verantwoordelijk is voor een geschatte 2,5 procent van de wereldwijde CO2-uitstoot.
Greenwashing?
Veel lijkt het dus niet te helpen, wat KLM nu doet. Dan is het makkelijk om heel hard ‘Greenwashing!’ te roepen. Maar dat is niet helemaal terecht. Ten eerste is alle begin moeilijk, en kleine beetjes helpen.
Daarnaast probeert KLM om met het nieuwe beleid de vraag naar SAF’s aan te jagen, zodat de productie daarvan nu eindelijk eens fatsoenlijk op gang komt.
Paar keer zo duur
Want de duurzame kerosine is een paar keer zo duur als gewone kerosine, omdat er zo weinig van wordt geproduceerd. Er zijn wereldwijd maar een paar fabrieken die SAF’s maken (de plannen voor een fabriek bij Delfzijl worden steeds uitgesteld). En omdat het spul zo duur is, is er nog nauwelijks vraag naar. Van alle kerosine die de wereldwijde luchtvaart gebruikt, is nog geen procent duurzaam. Een klassiek kip-ei-verhaal dus.
Die impasse denkt KLM te doorbreken door standaard een hoeveelheid duurzame kerosine af te nemen. De prijsverhoging die dat oplevert, berekent de luchtvaartmaatschappij deels door aan haar klanten. Die gaan per ticket tussen de één en twaalf euro meer betalen, afhankelijk van de te vliegen afstand en geboekte klasse.
Vliegtickets worden duurder
Dat is voor sommige reizigers misschien even slikken. Maar zoals we eerder schreven, ontkomen we niet aan duurder worden vliegtickets.
Ook onderzoekers in de luchtvaart houden rekening met stijgende ticketprijzen. ‘In onze vooruitzichten gaan luchtvaartmaatschappijen flink gebruikmaken van duurzame vliegtuigbrandstoffen en die zijn wat duurder’, zei Bram Peerlings van het NLR eerder tegen De Ingenieur.
Openingsfoto Het bijtanken van een vliegtuig. Foto KLM
Nieuwsbrief
Vond je dit een interessant artikel, abonneer je dan gratis op onze wekelijkse nieuwsbrief.