Het Amerikaanse bedrijf Hyperloop One wil een testbaan in Nederland van 15 tot 50 km lang. Startup Hardt (van de Nederlandse (oud-)studenten van de TU Delft) heeft net een kleine buis van 30 m lang geopend, maar wil ook een baan voor echte tests. Demissionair minister Melanie Schultz van Haegen is groot fan van beide. Maar is dat enthousiasme niet wat prematuur?

Het is mooi om te zien: een oude techniek, herontdekt door mega-ondernemer Elon Musk, en vervolgens (mede)ontwikkeld door een groep Nederlandse studenten. En nu lijkt het concept hyperloop volwassen te worden: dankzij Hyperloop One uit Nevada en Hardt uit Delft is de roep om een testbaan (eventueel in Nederland) luider dan ooit. Alleen met zo'n testbaan kunnen we eindelijk leren of een hyperloop voldoet aan alle beloftes: (relatief) goedkoop, veilig, en vooral snel vervoer van mensen.
 

Grootspraak

Die beloftes stellen zonder gedegen tests echter weinig voor. En omdat een hyperloop nogal wat infrastructuur vereist (een buis die lang genoeg is om de karretjes op de maximumsnelheid van 1000 km/h te brengen, een vacuüminstallatie en een magneetrailsysteem) vraagt zelfs een testfaciliteit al om een forse investering.

Maar daar hebben de hyperloop-bedrijven het nooit over. Het zijn alleen maar vergezichten die ze bieden: 'De grootste revolutie sinds het vliegtuig' (Rob Lloyd, Hyperloop One). 'Vanuit elk deel van Nederland in een kwartier in de Randstad' (Tim Houter, Hardt). 'In 4 minuten van het nieuwe vliegveld in Lelystad naar de terminal in Schiphol' (Minister Schultz van Haegen). Grootspraak genoeg (de minister haalt zelfs John F. Kennedy's legendarische speech over de eerste man op de maan aan), maar concrete cijfers en getallen, ho maar.
 


Terughoudendheid is natuurlijk onhandig als je als bedrijf iets probeert te verkopen. Van de minister is het enthousiasme wat twijfelachtiger – het is op papier niet haar taak om bedrijven te promoten – maar als Nederland vooroploopt en de hyperloop breekt inderdaad door, dan kan dat voor de BV Nederland veel betekenen.
 

Kritisch

Een meer kritische blik op een project als de hyperloop zou wel gepast zijn. Er zijn maar weinig partijen die de problemen aankaarten. De Ingenieur-columnist en vervoersexpert Carlo van de Weijer bracht in De Volkskrant een welkom, uiterst kritisch opiniestuk. Hij vat de problemen samen die al eerder zijn gesignaleerd: hyperloop lost geen mobiliteitsprobleem op, de veiligheid (mede met het oog op terrorisme) is moeilijk te waarborgen en het systeem is niet flexibel. En wat gaat de overgang van vacuüm naar gewone luchtdruk betekenen voor een snelle doorstroming van passagiers? Het zijn allemaal legitieme problemen waar kennelijk niemand bij stilstaat. Tegen de golf van positiviteit en hype is maar weinig opgewassen.

Dat de overheid in de vorm van de minister zoveel steun uitspreekt voor dit onzekere vervoermiddel is opmerkelijk. Navraag bij het ministerie leert dat er op dit moment een (onafhankelijk) onderzoek loopt naar de mogelijkheid om een testbaan aan te leggen. Eind deze maand worden de resultaten verwacht en zal een beslissing worden genomen. Let wel: een beslissing over de testbaan. Daarna zal, waarschijnlijk veel later, een beslissing worden genomen over een eventuele volwaardige, voor het publiek toegankelijke hyperloop.
 

Verleden

Het is voor alle betrokkenen te hopen dat het de hyperloop niet zo vergaat als de Nederlandse magneetzweeftrein. Dit idee zoemde decennia lang rond; een magneetbaan zou dé toekomst worden. Snel, betaalbaar, en technisch haalbaar – niets stond de aanleg van een traject van de Amsterdam naar Groningen of een Rondje Randstad in de weg. Toch is het idee meerdere malen door de overheid de nek omgedraaid. Voor het laatst hoorden we er iets over in 2007, toen twee verschillende initiatiefnemers voor een zweeftrein zouden zorgen die nog goedkoper was dan de normale trein.

En zie nu: ook de hyperloop is volgens de initiatiefnemers goedkoper dan een normale (hogesnelheids)trein. Waar ze die cijfers vandaan hebben is niet duidelijk; waarschijnlijk zijn het theoretische berekeningen waaruit ze het gunstigste geval kiezen. Een korrel zout mag daarbij dus wel worden opgediend, ook door onze overheid, de TU Delft en alle andere partijen die nu zo de loftrompet over de hyperloop steken.
 

Openingsbeeld: Hardt Global Mobility
 

Het Amerikaanse Hyperloop One presenteerde gisteren mogelijke hyperlooptrajecten, waaronder het Rondje Nederland.