3D-printer produceert vispassage
Komende herfst krijgt Nederland zijn eerste 3D-geprinte vispassage. Het ontwerp is met simulatiesoftware geoptimaliseerd voor de stroming en de gewenste vissen. 3D-printen is bij uitstek geschikt om de ongewone vormen te produceren.
Vispassages worden al veel toegepast om de dieren een doorgang te bieden langs de barrières waarmee we in ons land de waterstand reguleren. Ingenieurs- en adviesbureau Movares heeft het ontwerp van zulke passages nu op een hoger plan gebracht met de FISHION-vispassage.
‘We hebben de waterstroom in de vispassage in een hydrologisch model gestopt en konden het ontwerp zo aanpassen dat er een optimaal stromingsprofiel ontstaat’, zegt Camiel Dijkers van Movares. ‘Tegelijk is berekend hoeveel water door de stuw stroomt, want de stuw of sluis staat niet voor niets in de watergang. Er mag niet te veel water door de vispassage stromen.’
Volledige vormvrijheid
Daarnaast zijn ook de vissen gemodelleerd. ‘We kunnen het ontwerp nu optimaliseren voor de vissoort die we graag de passage zien passeren.’ Zo kan de vispassage die vooral bedoeld is voor paling er dus net iets anders uitzien dan eentje voor bijvoorbeeld brasem.
De modelleringssoftware hoeft zich niets aan te trekken van de maakbaarheid van het uiteindelijke ontwerp en dat is waar 3D-printen zijn nut bewijst. ‘Die geeft ons vrijwel volledige vormvrijheid.’
Als materiaal gebruikt de printer polypropeen, versterkt met kleine glasvezeltjes. ‘Na het printen geven we de vispassage een zwarte coating om de inwerking van ultraviolet licht tegen te gaan, want die maakt het materiaal bros.’
Movares baseerde zijn vispassage op een al langer gebruikt model van Wout de Wit. Die vispassage bestaat uit meerdere kamers waarbij de openingen van plaats verspringen (zie de afbeeldingen hierboven). Elke kamer overbrugt een hoogteverschil van zo'n 5 cm. De vis zwemt tegen de lokstroom in om naar hoger gelegen water te komen.
Het voordeel van dat ontwerp is dat er relatief weinig water door de passage hoeft te stromen om toch goed te werken. Bovendien bieden de kamers de vissen de mogelijkheid om even uit te rusten voordat ze tegen de stroom naar de volgende kamer zwemmen.
Modulair opgebouwd
Verder is de vispassage modulair opgebouwd, vertelt Dijkers. ‘De delen zijn gemakkelijk te vervangen zonder de hele vispassage te hoeven slopen.’ Zodoende kan de vispassage eenvoudig worden geoptimaliseerd op eventuele nieuwe omstandigheden
De eerste 3D-geprinte FISHION-vispassage neemt het hoogheemraadschap Stichtse Rijnlanden dit najaar bij Lopik in gebruik.
Openingsbeeld: schets van de modulaire 3d-geprinte vispassage. Illustratie Peter Heideman.
