Alleen met een krachtige regie van de overheid zal het lukken wezenlijke stappen te zetten naar duurzame energievoorziening en circulaire economie, zo stellen opiniemakers die De Ingenieur interviewde met het oog op de komende Tweede Kamerverkiezingen.

Met hun pleidooi gaan de opiniemakers duidelijk in tegen de trend om de rol van de overheid te minimaliseren en meer over te laten aan het lokale niveau. ‘Als het gaat om energie, infrastructuur en hoe we onze ruimte benutten, heb je toch echt de nationale overheid nodig om keuzes te maken’, zegt Bart van Breukelen, voorzitter van NEPROM, de vereniging van projectontwikkelaars.

Marjan van Loon, directeur van Shell Nederland, noemt die regie essentieel voor het bedrijfsleven. Zij pleit voor een masterplan dat aangeeft hoe de komende dertig jaar de energietransitie tot stand moet komen. ‘Het bedrijfsleven heeft daarin een belangrijke rol te vervullen om te zorgen voor economisch draagvlak. Zo’n plan is echter alleen mogelijk als duidelijk is hoe we die omslag gaan maken. Als er een samenhangend pakket van maatregelen ligt waar ondernemers op in kunnen spelen, jaag je ondernemerschap aan en ontstaan nieuwe producten en verdienmodellen. Dat betekent innovatie en banen.’


Prioriteit voor onderzoek

Verschillende geïnterviewden geven ook aan wat voor maatregelen de overheid kan nemen. ‘Verplicht energieleveranciers dat ze het aardas in 20 tot 25 jaar vervangen door groen gas’, zegt Frans Rooijers, directeur van het onderzoeksbureau CE Delft. ‘Benut het inkoopvermogen van de overheid en werk met steeds hogere doelen: ga van 1 % circulair naar 85 % in tien jaar tijd’, aldus Jan Jonker, hoogleraar Duurzaam Ondernemen. ‘Gebruik de miljarden die de overheid jaarlijks uitgeeft aan beheer en onderhoud. Vervang niet alleen het oude asfalt door nieuw asfalt, maar zorg tegelijk dat er minder beslag wordt gelegd op grondstoffen’, bepleit Annemieke Nijhof, lid van de Raad voor leefomgeving en infrastructuur.

Waar nog niet alle kennis voorhanden is om de transitie te maken, bijvoorbeeld op het gebied van zware industrie of zwaar transport, zou de overheid energieonderzoek meer prioriteit moeten geven. ‘Waarom zetten we niet de knapste koppen in het land bij elkaar om radicale energie-innovaties te bedenken?’ stelt Tim van der Hagen van de Adviesraad voor wetenschap, technologie en innovatie.

Lees hier wat de tien opiniemakers hebben te vertellen:

Marjan van Loon, president-directeur Shell: ‘Stel een masterplan op voor dertig jaar’

Tim van der Hagen, Adviesraad wetenschap, technologie en innovatie: ‘Maak werk van energie-innovatie’

Annemieke Nijhof, Raad voor de leefomgeving en infrastructuur: ‘Durf te beslissen in onzekerheid’

Bart van Breukelen, NEPROM: ‘Pak de bestaande bouw aan’

Suze Gehem, De Groene Grachten: ‘Een minister Duurzaamheid geeft de urgentie aan’

Gerald Schotman, president KIVI: ‘Circulariteit is meer dan zes technologieën achter elkaar zetten’

Eva Gladek, oprichter en CEO van Metabolic: Vijf adviezen voor een circulaire economie

Frans Rooijers, onderzoeks- en adviesbureau CE Delft: ‘Maak fossiel onaantrekkelijk’

Meiny Prins, directeur klimaatsysteemontwikkelaar Priva: ‘Iets verbieden kan heel positief uitpakken’

Jan Jonker, hoogleraar Duurzaam Ondernemen aan de Radboud Universiteit: ‘Maak circulair eindelijk praktisch’