Ingenieursbureau Witteveen+Bos heeft de juryprijs gewonnen van de Vernufteling 2025 met de innovatie eDNA, een innovatieve manier om de kwaliteit van het oppervlaktewater te bepalen.


Dat is vanmiddag bekendgemaakt tijdens een bijeenkomst van Koninklijke NLingenieurs bij het Koninklijk Instituut Van Ingenieurs (KIVI) in Den Haag. De Vernufteling is de jaarlijkse prijs voor het meest innovatieve ingenieursproject van Nederland en wordt georganiseerd door NLingenieurs, samen met techniekmagazine De Ingenieur. Het eDNA-project werd gekozen uit drie genomineerden.

DNA van waterleven

eDNA is een vinding van advies- en ingenieursbureau Witteveen+Bos. Het DNA dat in oppervlaktewater rondzweeft – met de e van environmental – is in die omgeving achtergelaten door het onderwaterleven. In Ă©Ă©n liter water bevinden zich gemiddeld vijfduizend unieke DNA-sequenties, die individuele organismen vertegenwoordigen. Dit geeft onderzoekers inzicht in de waterkwaliteit, en ook in de toxische druk, zoals Witteveen+Bos aantoonde.

 

Bekijk alle inzendingen in het speciale dossier Vernufteling 2025.

 

‘Goede samenwerking’

De jury, onder voorzitterschap van Anne Schroën van de Branchevereniging Nederlandse Architectenbureaus, was onder de indruk van de techniek van het winnende project. Die methode om de toxiciteit van water te bepalen is sneller, goedkoper en betrouwbaarder dan traditionele methoden, en nog breder inzetbaar ook.

Ze schrijven in hun rapport: ‘eDNA is nog relatief nieuw. We vinden het erg goed dat Witteveen+Bos deze technologie in goede samenwerking met onder meer een aantal waterbeheerders heeft omarmd en verwerkt in een oplossing die actueel is en getuigt van visie.’

Publieksprijs

Ook de publieksprijs ging – nipt – naar het project van Witteveen+Bos. In totaal 367 mensen stemden op dit project. Daarmee hield het met slechts enkele tientallen stemmen verschil de nummers twee en drie op afstand: een energiezuinig kantoorgebouw dankzij faseovergangsmaterialen van Visietech en een automatisch systeem om hinderlijk geluid van afgemeerde schepen te meten van Peutz.

Niet direct zichtbaar

De jury bestond uit Anne SchroĂ«n (directeur Branchevereniging Nederlandse Architectenbureaus), Willemien Bosch (directeur Koninklijke NLingenieurs), Pancras Dijk (hoofdredacteur van De Ingenieur) en William van Niekerk (directeur TKI Bouw en Techniek). In haar afsluitende woord merkte SchroĂ«n nog op dat veel van de inzendingen gingen over techniek die niet direct zichtbaar is. ‘Een oplossing bevindt zich onder de grond, het gaat over geluid, en daarnaast zaten veel van de innovaties in het digitale domein. Ingenieursbedrijven zijn in de twintig jaar dat De Vernufteling wordt uitgereikt, veranderd in technologiebedrijven.’

‘Weet elkaar weer vaker te vinden’

De jury constateerde verder dat deelnemende ingenieursbureaus minder vaak de samenwerking zoeken met partners van binnen of buiten de eigen sector. SchroĂ«n: ‘Waar we vorig jaar nog de loftrompet konden steken over de vele bijzondere, vruchtbare allianties die ingenieursbureaus waren aangegaan met andere marktspelers, kennisinstellingen en overheidsorganisaties, daar waren die dit jaar dun gezaaid onder de ingezonden projecten. De jury rekent er vast op, dat u komend jaar elkaar weer vaker weet te vinden in creatieve projecten, in plaats van te vertrouwen op generatieve AI-systemen. Samen is leuker, beter en spannender.’