Geluid van aangemeerde schepen kan hinderlijk zijn voor de omgeving. Peutz ontwikkelde een geautomatiseerde methode om dit nestgeluid in kaart te brengen.


Deze innovatie dingt mee naar De Vernufteling, een prijs uitgereikt door Koninklijke NLingenieurs in samenwerking met De Ingenieur. Overige projecten vindt u in dit dossier. Voor de publieksprijs kunt u hier stemmen tot 25 mei.

Hinderlijk geluid is in een klein maar bedrijvig land als Nederland een onderwerp dat alleen maar belangrijker wordt. Wie in de buurt woont van een snelweg, een spoorlijn of een vliegveld kan erover meepraten.

Onderbelicht is het geluid van aangemeerde schepen, het zogeheten ‘nestgeluid’. Voor de elektriciteitsvoorziening aan boord draaien op dergelijke schepen grote scheepsmotoren nog vaak op een laag pitje, aangevuld met installaties, zoals ventilatoren en pompen.

Mogelijke overlast van met name laagfrequent geluid wordt waarschijnlijker nu in Rotterdam steeds meer woningbouw vlakbij de haven plaatsvindt. Het is dus van belang om het nestgeluid nauwkeurig in beeld te brengen.

Noise emission mapping

Tot nu toe was handmatig meten de enige manier om informatie te verzamelen over de geluidsemissie van de schepen. Voor een representatief resultaat van de wereldwijde vloot dienen echter honderden schepen te worden gemeten.

Ingenieursbureau Peutz ontwikkelde hiervoor noise emission mapping, een geautomatiseerde methode om het geluid afkomstig van schepen of andere geluidbronnen in kaart te brengen. Het systeem combineert geluidmetingen met algoritmen en gegevens over het weer – voor geluidsmetingen zijn gegevens over de windrichting en windsnelheid van belang – en over de bewegingen van de schepen. Volautomatisch worden zo gegevens over geluidsniveaus verzameld en omgezet in nuttige informatie voor met name bestuurders en beleidsmakers.

Combineren van algoritmen en fysische modellen

Nabij aanmeerlocaties zijn tot nu toe acht meetnetwerken geïnstalleerd bestaande uit elk zeven geluidmeters. Het noise emission mapping-systeem detecteert zelf of een schip is aangemeerd vlakbij een van de meetnetwerken. Vervolgens bepaalt het of de omgevingscondities geschikt zijn voor een betrouwbare meting en identificeert het de karakteristieke geluidsproductie en het bijbehorende geluidspectrum.

De kern van de innovatie, zegt Peutz, zit hem in het combineren van AI-algoritmen en fysische modellen van de omgeving. Dankzij kunstmatige intelligentie bepaalt het systeem op basis van de geluidmetingen en fysische modellen zelf waar zich geluidsbronnen bevinden en hoe luid ze zijn. Dit resulteert in uitgebreide kennis over het nestgeluid van diverse soorten zeeschepen.

De door Peutz ontwikkelde techniek lijkt zeer geschikt om wereldwijd in havens en industriegebieden te worden gebruikt. En onlangs ging een project van start waarbij Peutz deze noise emission mapping-techniek inzet om de geluidsniveaus van muziekfestivals nabij woonwijken in kaart te brengen.

Foto: Peutz