Mensen met een afwijking aan de iris kunnen zelf niet regelen hoeveel licht het oog binnenkomt. Het gevolg: een onscherp beeld en sterke lichtgevoeligheid. Onderzoekers van het Vlaamse onderzoekscentrum imec en de Universiteit Gent hebben een oplossing ontwikkeld: een elektronische contactlens met een kunstmatige iris.

De nieuwe lens bestaat uit vloeibare kristallen, bekend van LCD-schermen. Die zijn verdeeld in ringvormige pixels, zodat de lens gelijksoortige bewegingen kan maken als de iris. De onderzoekers hebben de lenzen inmiddels getest in het lab. Vrijdag publiceerden ze de resultaten in het wetenschappelijke tijdschrift Scientific Reports.

 

Dynamisch

Door te verwijden en vernauwen regelt de iris de hoeveelheid licht die het oog binnenkomt. Wie een afwijking heeft waarbij de iris (gedeeltelijk) ontbreekt, zoals bij de genetische aandoening aniridie, is vaak extreem gevoelig voor licht. Daarnaast is het beeld dan vaak niet scherp, omdat de iris ook verantwoordelijk is voor het scherptediepte-effect van het oog. Om de patiënt te helpen bestaan er onder andere contactlenzen met een vaste iris of kunstmatige irisimplantaten.

De dynamische contactlens van imec en de UGent kan echter meer: hij bootst de werking na van de menselijke iris. 'In tegenstelling tot de huidige oplossingen kan deze elektronische irislens niet alleen de hoeveelheid invallend licht regelen, maar ook de scherptediepte verbeteren', stelt onderzoeker Andrés Vásquez Quintero in een persbericht.  

 

's Nachts opladen

In de contactlens bevinden zich een oogknipperdetector en een fotodiode, die meet hoeveel licht binnenkomt. Binnen een tiende van een seconde past de kunstmatige iris zich aan het gedetecteerde licht aan, gestuurd door ultradunne elektronica met een verbruik van slechts 148 nanowatt.

Volgens de onderzoekers is het verbruik zo laag dat de gebruiker de lens slechts 's nachts hoeft op te laden, wat draadloos kan via een ingebouwde NFC-chip (near-field communication).

 

Klinische tests

De volgende stap is om het prototype ook bij werkelijke patiënten te testen. Daarhebben hebben de onderzoekers de spin-off Azalea Vision opgezet. Die moet de contactlenzen op termijn ook op de markt brengen.

 

Foto: imec/UGent