Dijken versterken kan een stuk goedkoper, zegt overstromingsexpert Wouter Jan Klerk van onderzoeksinstituut Deltares. Door het ontwerp van de dijk als één  geheel te beschouwen in plaats van als een reeks segmenten , kunnen onnodig zware versterkingen worden voorkomen. Dat blijkt uit het promotieonderzoek waarop hij vorige week promoveerde aan de TU Delft.

 

Nederland heeft ruim 3500 kilometer aan primaire waterkeringen: dijken en dammen die het land beschermen tegen binnendringend water van buiten. Hoe sterk deze moeten zijn, is vastgelegd in ‘overstromingskansnormen’. Op grond van deze normen gaat de overheid de komende twintig jaar zo’n twee derde van deze dijken versterken.

Klerk onderzocht hoe zo’n versterking, maar ook het beheer en onderhoud van de dijken, het beste kan worden aangepakt om zo efficiënt mogelijk aan de normen te voldoen.

 

Som der delen

‘Het ging daarbij om een economische optimalisatiemethode’, zegt Klerk. ‘Concreet komt het er op neer dat ik heb gekeken op welke plek van de dijk en op welke wijze je het beste kunt investeren.’

De filosofie die hij hierbij hanteerde was: het gaat om de som der delen, niet om alle delen apart.

Als een onderdeel van de dijk de veiligheidsnorm dreigt te overschrijden maar de dijk als geheel nog stevig genoeg is, is versterking vaak niet (of nog niet) nodig. Eerder gebeurde dit dan toch.

 

Toepassing

Dat dit een dijkversterking stukken goedkoper maakt, is inmiddels gebleken bij het dijkversterkingsproject Streefkerk-Ameide-Fort Everdingen (SAFE) van Waterschap Rivierenland. De nieuwe methode is hier toegepast om te bepalen welke delen van dit dijktraject op korte termijn versterkt moeten worden.

De kostenreductie was hier dertig tot veertig procent, schrijft Deltares in een persbericht op zijn website. Bovendien werden onnodig zware dijkversterkingen en daarmee overlast voor de omgeving voorkomen.

‘De besparing is een gevolg van de veel slimmere configuratie voor het dijktraject die uit de methode komt’, zegt Klerk.

 

Onzekerheden

Daarnaast keek Klerk naar de omgang met onzekerheidsmarges in de berekening van de sterkte van dijken. Door onzekerheid over de ondergrond worden veel dijken afgekeurd op piping (aan de onderkant van de dijk doorsijpelend water dat de dijk verzwakt) en instabiliteit. Deze onzekerheden zijn te reduceren door bijvoorbeeld dijkmonitoring. Zo kunnen voor de sterkte van bekledingen extra inspectierondes of aanvullende inspecties met drones veel opleveren. Ook dat blijkt veel in de kosten te schelen.

Het promotieonderzoek van Klerk maakt deel uit van het All-Risk-onderzoeksprogramma. De resultaten zullen gebruikt worden bij het verkleinen van de overstromingsrisico’s in Nederland.

 

Openingsbeeld: Depositphotos