Vliegtuigbouwer Airbus heeft de eerste in serie geproduceerde Zephyr getoond tijdens de vliegtuigshow in Farnborough. Het gaat om een lichtgewicht,  elektrisch aangedreven (zonnecellen) onbemand toestel dat wekenlang op een hoogte van zo’n 20 km vliegt en taken verricht vergelijkbaar met die van een satelliet, maar dan veel dichter bij aarde.

Read this article in English

Airbus voorziet voor de Zephyr allerlei mogelijke toepassingen op het gebied van communicatie, monitoring, grenscontrole, maritiem toezicht, bosbranddetectie, levering van internet en dergelijke. Het bedrijf noemt de Zephyr een pseudo-satelliet: hij verricht allerhande taken die ook door satellieten worden gedaan, maar terwijl die meestal op een hoogte van 100 tot 300 km boven de aarde zweven, is het vliegtuig met 20 km veel dichterbij, wat verschillende voordelen heeft.


Wereldrecord vliegen-zonder-brandstof

De Zephyr vliegt in de stratosfeer, waar de luchtdichtheid nog voldoende is om er rond te zweven. Het eerste toestel werd in 2003 door het Britse bedrijf Qinetiq gebouwd, dat tien jaar later verkocht werd aan Airbus. Diverse uitvoeringen van de Zephyr hebben al succesvolle tochten achter de rug. Zo vestigde de Zephyr 7 in juli 2010 het wereldrecord vliegen-zonder-brandstof van ruim 28 dagen. De nu in serie geproduceerde Zephyr S is momenteel bezig met een testvlucht en heeft al duizend vlieguren achter de rug.

Deze Zephyr S heeft een spanwijdte van 25 m en weegt 62 kg. Het toestel is gemaakt van met koolstofvezel versterkt composiet, de vleugels zijn voorzien van hoog-efficiënte zonnepanelen met een piekvermogen van 250 W/m2 (huispanelen zitten op ongeveer de helft daarvan). Daarnaast heeft het toestel batterijen aan boord om de nacht te overbruggen. De aandrijving van het toestel gebeurt met twee elektrische motoren die elk een tweebladige propeller aandrijven. Het toestel kan zelfstandig starten en landen.
 

Vanaf noordwest Australië

Het toestel is standaard uitgerust met apparatuur om zijn positie te bepalen en autonoom te kunnen vliegen, met een identificatiesysteem om andere vliegende objecten te kunnen zien en met communicatieapparatuur waarmee het toestel ook vanaf aarde kan worden bestuurd.

Het toestel kan zo’n 5 kg aan vracht meenemen. Dat kunnen bijvoorbeeld camera’s zijn die het aardoppervlak continue monitoren.
 

Productiehal van de Zephyr.


De toestellen zullen in de toekomst vertrekken vanaf een vliegveld in noordwest Australië. De locatie is gekozen vanwege de gunstige weersomstandigheden aldaar en het vrijwel lege luchtruim.

Een datum waarop Airbus zijn pseudo-satellietdiensten gaat aanbieden heeft het bedrijf niet gegeven. Eerst moeten de testen met het nu vliegende toestel zijn afgerond. Het is namelijk de bedoeling dat het toestel zo'n 120 dagen in de lucht kan blijven. Er is ook nog geen productieschema met hoeveel toestellen er uiteindelijk de lucht in zullen gaan.


Project Loon

Diverse bedrijven zoals Google gebruiken hogere luchtlagen ook, maar dan vooral wereldwijd internet aan te bieden (lees 'Ballonnen geven Puerto Rico weer internet').