Deze maand vindt de tewaterlating plaats van de Ecoliner, volgens bouwer Damen Shipyards het groenste binnenschip ter wereld. Een brandstofbesparing van 25 % ten opzichte van gewone schepen moet de binnenvaart een boost geven.

Om die besparing mogelijk te maken bevat het schip een met lucht gesmeerde romp, die de waterweerstand van de boot vermindert. Dit zogenoemde ACES-systeem drukt een klein beetje lucht uit een voorraadkamer onder de romp. Daardoor ontstaat een luchtkussen tussen romp en water, waardoor het schip soepeler beweegt en dus minder brandstof kwijt is.

Naast de luchtsmering draagt een inklapbare vin bij aan de brandstofbesparing. Deze FLEX-tunnel, bedacht door Van der Velden Marine Systems, lost een al lang bestaand probleem in de binnenvaart op. Een schip zonder lading steekt gedeeltelijk boven het wateroppervlak uit, waardoor de schroef deels droog ligt. Dit wordt opgelost door een soort vin naast de schroef te monteren. Als de schroef draait, ontstaat er onderdruk in de smalle ruimte tussen vin en romp, een soort tunnel, waardoor de schroef alsnog volledig onder water komt te liggen. ‘Zonder tunnel zou varen zonder lading onmogelijk zijn’, vertelt ing. Edwin van Buren, directeur R&D van Van der Velden. ‘Als een schip echter beladen is, werkt de tunnel averechts. Dan blokkeert die een deel van de doorstroming naar de schroef. Een schip heeft 80 % van de tijd vracht aan boord, dus die tunnel kost veel brandstof.’

Collage van de FLEX-tunnel in drie standen: ingeklapt, half en uit.

Ontwerpvrijheid

Van der Velden bedacht samen met onderzoeksinstituut DST uit Duisburg een eenvoudige oplossing: een hydraulisch aangestuurde vin die is in te trekken als het schip is volgeladen. Deze FLEX-tunnel blokkeert op deze manier geen waterstroom als het schip diep ligt, maar kan hij wel zijn werk doen als de Ecoliner niet is geladen. Het zorgt voor een fikse brandstofbesparing: een Duits kolenschip ondervond 10 % minder waterweerstand. ‘Daarnaast zorgt de FLEX-tunnel voor meer ontwerpmogelijkheden’, zegt Van Buren. ‘Een vaststaande tunnel bepaalt deels de rompvorm, maar met een
inklapbaar systeem ben je daarvan af.’ De twee op de Ecoliner toepgepaste FLEX-tunnels hebben een meer hydrodynamische vorm mogelijk gemaakt.

Uitstoot

Verder vaart de Ecoliner LNG (Liquified Natural Gas) in plaats van diesel. Dat zorgt vooral voor een beperking van de uitstoot van stoffen als CO2 en NOX.

Alle innovaties samen zorgen volgens Damen voor een brandstofbesparing van zo’n 25 %. Of dat in de praktijk ook zo is, moet nog blijken. De Ecoliner verschijnt op een opvallend moment: de binnenvaart zit al jaren in een dip, door een teveel aan schepen en een tekort aan vervoerbare producten. Het idee van de scheepsbouwer is dat de brandstofbesparing de binnenvaart weer rendabel kan maken. In ieder geval vestigt het schip records: volgens classificatiebureau Bureau Veritas is de Ecoliner het groenste en schoonste binnenvaartschip ooit.

Image credit: Damen Shipyards