Zeven prikkelende vragen aan psychiater Damiaan Denys, auteur van het boek Het tekort van het teveel. Dit najaar ontving hij de Ig Nobelprijs voor zijn onderzoek naar de stoornis misofonie.

Wat is het laatste dat u zelf heeft gerepareerd?
Mijn auto, al heb ik het probleem niet kunnen oplossen. Hij viel ineens stil toen ik voor het stoplicht stond met een rij wachtende auto’s achter mij. Ik pruts graag met mijn handen, dus ik ben zelf meteen op onderzoek uitgegaan. Het bleek de startmotor, ik heb de auto moeten wegduwen.

Voor welk probleem zouden ze nu eindelijk eens iets slims moeten vinden?
Dat we apparaten weggooien zodra ze kapot gaan, ook al zijn ze nog vrij nieuw. Eigenlijk zouden er workshops moeten zijn waar mensen je helpen om je defecte apparaat weer op te knappen. De handeling van het samen repareren heeft sociale betekenis en is plezierig.

De zelfrijdende auto is op komst. Stapt u zonder bezwaren in?
Ja, zonder enig bezwaar. Ik vind de zelfrijdende auto een fantastische ontwikkeling, dus ik zou er direct een aanschaffen. Ik ben wel erg kritisch op wat ik koop. Ik wil altijd meteen het beste van het beste.

Hoe voorkomt u dat een robot uw baan inpikt?
Er is onderzocht of computers psychiaters kunnen vervangen. Dat bleek verbazingwekkend goed te kunnen, dus het risico is er zeker. Maar ik denk dat de enorme flexibiliteit van de mens moeilijk te programmeren is. Bij een patiënt kijk ik naar de persoon, ik luister naar de emotie in de stem en kijk naar de kledij. Ik probeer alle lagen van de persoon te ontrafelen, want achter een vraag schuilt vaak een andere vraag. Een computer zal daar zeker moeite mee hebben.

Wie is uw held op techniekgebied?
Battista ‘Pinin’ Farina, de ontwerper die jaren voor Ferrari werkte. Het mooie van design is naar mijn mening dat esthetiek en functionaliteit erin samenkomen. Farina kon dat als geen ander. Maar ook Alan Turing bewonder ik. Het concept van de turingmachine en het vervagen van de grenzen tussen mens en computer vind ik erg interessant.

Welke technologische ontwikkeling baart u zorgen?
Iedere technische ontwikkeling heeft twee kanten. Neem de smartphone. In mijn jeugd waren er nog geen computers en het is onvoorstelbaar wat voor een autonomie en vrijheid de mobiel nu geeft. Tegelijkertijd zijn we afhankelijk geworden van deze techniek. We kunnen niet meer zonder. Het slokt zelfs een groot deel van ons leven op. Veel kinderen zitten zo vier tot vijf uur per dag op hun telefoon.

Dilemma: wilt u een chip voor het brein waarmee u alle psychiatrische aandoeningen kunt begrijpen, of een chip waarmee u alle aandoeningen kunt genezen?
Dat weet ik meteen: begrijpen! Het is mijn verslaving om dingen te willen begrijpen. Ik wil weten hoe mensen zijn, hoe ze werken. Begrijpen is altijd mijn grootste drijfveer geweest. Patiënten willen altijd een oplossing zonder de aandoening te begrijpen. Maar ik wil het liever begrijpen, ook al is niet overal een oplossing voor.

Beeld: Jimmy Kets