Op woensdag 23 februari presenteerde Royal HaskoningDHV een rapport over de tribune van het Goffertstadion die vorig jaar instortte. De conclusie: de hossende menigte levert het dubbele van de belasting die een tribune volgens de constructienormen moet kunnen verdragen.

Dat meldt het ingenieursbureau deze week op zijn website.

De tribune in het Goffertstadion in Nijmegen die het vorig jaar oktober onder hossende Vitesse-fans begaf, is gebouwd om een belasting van 400 kg/m2 te kunnen verdragen. Dit is ruim voldoende voor het zittende publiek waarvoor de tribune oorspronkelijk bestemd was.

Omdat het een bestaande constructie betrof mocht de tribune later ook als staantribune worden ingezet. Hoewel er tijdens het incident op de voorste rijen twee keer zoveel mensen op de tribune stonden dan er in het verleden hadden kunnen zitten, bleef hun gewicht met ongeveer 350 kg/m2 inderdaad binnen de capaciteit van de constructie.

 

Hamer

Toch was de piekbelasting die de tribune te verduren kreeg wel 900 kg/m2. Erik Middelkoop, onderzoeker bij Royal HaskoningDHV, vergelijkt de situatie het slaan van een spijker in een stuk hout: ‘Als de hamer stil op de spijker zou liggen, gaat de spijker niet het hout in. Dat gebeurt pas als je de hamer optilt en ermee slaat.’ Als een soort enorme hamer leverden de springende supporters een 2,5 keer hogere belasting op de ondergrond.

 

Ontwerpfout

Daarnaast vonden de onderzoekers van Royal HaskoningDHV een fout in de constructie van de tribunes in het Goffertstadion. Er was te weinig wapening aangebracht en op de verkeerde plaatsen. Omdat deze fout het draagvermogen van de constructie echter maar met veertien procentheeft verkleind, wordt dit niet gezien als de hoofdoorzaak van het ncident. Middelkoop: ‘Zonder die fout is de kans groot dat de tribune alsnog was ingestort, maar dan dagen of misschien wel jaren later.’

 

Resonantie

Volgens een eerdere hypothese zou de tribune zijn ingestort omdat deze door de hossende fans in resonantie was gebracht. Resonantie treedt op wanneer de frequentie waarmee de supporters op en neer springen gelijk is aan de eigenfrequentie van de constructie.

Volgens Middelkoop kan hier geen sprake van zijn. De constructie van de tribune bleek uit verschillende metingen namelijk een eigenfrequentie van ongeveer tien Hertz te hebben, ruim boven de frequentie van twee Hertz (dus twee sprongen per seconde) waarmee de Vitesse-fans op en neer gingen. Tijdens het hossen halveerde de eigenfrequentie van de tribune weliswaar bijna, maar dit kwam omdat deze toen al aan het instorten was. Middelkoop: ‘De instorting heeft niets met resonantie te maken.’

 

Gevolgen

Ieder stadion is anders en tribunes zijn onder verschillende normen gebouwd, maar bij die normen is er nooit rekening gehouden met een piekbelasting van 900 kg/m2  of hoger door springende supportersmassa’s. Daarom is het aannemelijk dat ook andere voetbalclubs hun stadions onder de loep moeten nemen. Daarbij hebben ze volgens Middelkoop twee opties. Op de korte termijn kunnen ze overbelasting van tribunes voorkomen door het aantal supporters per stoel of tribune strikt te reguleren en op de lange termijn kunnen ze ervoor kiezen om hun tribunes te versterken. NEC en Heracles laten hun tribunes al verstevigen.

 

Openingsbeeld: N.E.C.