Sneller revalideren na beroerte dankzij elektrische stimulatie

Als na een beroerte (verstoring in de doorbloeding van de hersenen) een hand niet meer werkt, of niet goed, dan helpt directe elektrische stimulatie om te revalideren. Onderzoekers in de VS hebben nu een manier bedacht om dit herstel nog sneller te laten gaan. Daarbij gaat de gezonde hand in een handschoen met sensoren die bewegingen vastleggen. Op die manier kopieert de 'slechte' hand wat de patiënt doet met de gezonde hand. De eerste proeven laten positieve resultaten zien.

Als in de hersenen een bloedvat verstopt raakt, wordt de doorbloeding belemmerd. In dat geval spreken artsen van een beroerte. Afhankelijk van waar in het brein deze gebeurtenis plaatsvindt, kan de patiënt de controle over een of meerdere ledematen kwijtraken. Vaak is dat het geval aan één kant van het lichaam.

Stel dat bijvoorbeeld de linkerhand van de patiënt is geraakt, dan wordt tijdens de revalidatie de spier in pols of hand gestimuleerd terwijl de patiënt bepaalde taken uitvoert. Wetenschappers zijn het erover eens dat deze stimulatie het herstel van de vaardigheden van een hand versnelt.

Handschoen met sensoren

Onderzoekers van onder andere de Case Western Reserve University in Cleveland (VS) hebben nu een variant op deze methode onderzocht. De aangedane hand heeft hierbij nog steeds elektroden op de spieren, maar de input komt nu van de gezonde hand. Die zit in een handschoen met sensoren erin, die registreren welke bewegingen de vingers van die gezonde hand maken.

Deze methode is waarschijnlijk effectiever bij het herstel van de slechte hand, omdat hij de elektrische stimulatie van de slechte hand direct koppelt aan de intentie van de patiënt om een bepaalde handeling te verrichten.
 

De onderzoekers hebben deze hypothese onderzocht met een proef onder tachtig slachtoffers van een beroerte (die meer dan zes maanden geleden plaatsvond). Zij deelden deze mensen willekeurig in twee groepen in: een groep kreeg de standaard elektrische stimulatie, de andere groep kreeg de geavanceerde revalidatie met de handschoen.

Blokje optillen

De proef duurde in totaal twaalf weken. De proefpersonen deden per week steeds twee sessies waarbij ze onder begeleiding functionele taken met hun handen moesten uitvoeren. Daarbij was de belangrijkste oefening de zogeheten box-and-block-test: de proefpersoon moet een blokje optillen, over een tussenschot bewegen en daar het blokje weer rustig neerleggen. En dat zo vaak mogelijk binnen een minuut. Daarnaast moesten ze regelmatig thuis oefenen (open-dicht) met hun slechte hand.

Sneller weer behendig

Hoewel het aantal proefpersonen nog beperkt is, laat de proef een positief effect zien van de handschoen. De groep met de handschoen ging sneller vooruit op de box-and-block-test; in andere woorden, ze werden sneller weer behendiger met hun slechte hand. Ook bleek dat de groep patiënten die de beroerte korter dan twee jaar geleden had gehad, het beste reageerde op de handschoentherapie.

Vervolgonderzoek moet laten zien of de methode met de handschoen ook effectief blijkt te zijn als die in verschillende revalidatiecentra, door andere mensen wordt uitgevoerd.

Verder lezen

Wie meer wil lezen over dit onderzoek kan terecht in het originele artikel in vakblad Stroke: ‘Contralaterally Controlled Functional Electrical Stimulation Improves Hand Dexterity in Chronic Hemiparesis. A Randomized Trial’ (gratis pdf). 

Openingsillustratie Knutson et al., Stroke 2016.