Sluiting kolencentrales kost minder dan verwacht
Nieuw onderzoek van adviesbureau CE Delft laat zien dat een sluiting van drie kolencentrales ervoor zorgt dat de Urgenda-doelstellingen voor 2020 worden gehaald. CE Delft simuleerde, in opdracht van Greenpeace en Miliecentraal, een aantal toekomstscenario. De conclusie: sluiting bespaart mondiale uitstoot én kost minder dan verwacht.
Door twee centrales op de Maasvlakte en één bij de Eemshaven op korte termijn te sluiten, zal de Nederlandse uitstoot jaarlijks 9 megaton lager komen te liggen. Gascentrales, die per TWh de helft minder uitstoot genereren, kunnen een groot deel van de stroomproductie overnemen. De rest van de benodigde stroom moet uit het buitenland komen, waardoor de uiteindelijke mondiale besparing lager ligt. De stroom uit het buitenland zal vermoedelijk namelijk niet 100 procent duurzaam zijn, omdat er simpelweg niet genoeg van dat soort energie beschikbaar is.
Sluiten niet te duur
Voor de Urgenda-doelstelling is de 9 Mton precies genoeg om het doel, 25 % CO2-reductie ten opzichte van 1990, te halen. Begin dit jaar liet het Planbureau voor de Leefomgeving nog weten dat de doelstelling waarschijnlijk niet wordt gehaald. Dat komt doordat het kabinet weigert om kolencentrales te sluiten, op de Amsterdamse Centrale Hemweg na. De drie centrales die CE Delft onderzocht zijn namelijk net nieuw, en sluiting zou te duur zijn. Toch liet Engie, één van de drie uitbaters, begin deze maand al weten af te willen van de centrale op de Maasvlakte.
Dat de kosten meevallen, komt volgens CE Delft vooral doordat de overheid bij sluiting geen subsidie hoeft te betalen. De fossiele centrales branden namelijk biomassa (een hernieuwbare, maar niet altijd klimaatneutrale brandstof bij, en zouden daar in de loop der jaren bijna twee miljard euro subsidie krijgen. Door vroegtijdige sluiting bespaart het kabinet 1,2 miljard op die subsidies. De inkomstenderving door sluiting bedraagt 2 miljard, dus onder de streep zou de overheid 800 miljoen moeten afschrijven.
Het effect op de energierekening van de Nederlandse burger is niet verwaarloosbaar, maar ook niet extreem. De rekening zal 2 procent hoger worden, doordat gas duurder is dan kolen en import ook meer geld kost.
Model
CE Delft gebruikte een zelfontwikkeld model voor de energiemarkt, dat via een algoritme kijkt naar de effecten van beleid. Input bestaat onder andere uit voorspelde olie- en gasprijzen, ontwikkeling van hernieuwbare energie, groei van energievraag en gegevens over bestaande energiecentrales in een land.
Naast de kosten vreest men ook dat de sluiting van Nederlandse centrales niet uitmaakt voor de netto uitstoot. De stroom zal immers elders opgewekt worden, vermoedelijk niet (volledig) uit duurzame bronnen komen en dus niks veranderen. Uit de berekening blijkt dat dit effect er is, maar dat sluiting nog steeds forme CO2-reductie oplevert.
Geen exporteur van stroom
Er verandert veel als de kolencentrales sluiten. Zo wordt Nederland geen netto-exporteur van stroom, iets dat het PBL wel voorzag in zijn analyse. Doordat we minder stroom opwekken, zullen we moeten blijven importeren. Wel zal de benodigde import snel dalen, van meer dan 25 TWh per jaar in 2020 tot ongeveer 2 TWh.
Voor wie zich zorgen maakt dat drie centrales minder voor stroomuitval zal zorgen: het rapport stelt gerust. 'De sluiting van de drie kolencentrales leidt niet tot risico's voor de leveringszekerheid, omdat de beschikbare gascentrales in combinatie met de interconnectie met omringende landen voldoende is om ook aan een piekvraag te kunnen voldoen. Wel kan import-afhankelijkheid worden voorkomen als de gascentrales die nu in de mottenballen staan worden gedeconserveerd.' Het rapport pleit dus ook hier voor méér gasverbruik.
Het kabinet heeft nog niet gereageerd op het rapport. Tot nu toe gaf het aan niks extras te willen doen om de Urgenda-doelen te halen. Of dit rapport daar iets aan verandert, valt te betwijfelen.
Beeld: Frans Berkelaar
