Samenwerking is het antwoord op de grote opgaven van dit moment. Essentieel daarvoor is het delen van een aansprekend, gezamenlijk doel voor de Nederlandse delta. Dat was de centrale boodschap van de jaarlijkse Waterbouwdag, die donderdag 17 november plaatsvond in Utrecht.
 

Het zit mensen ingebakken om enigszins wantrouwend te zijn tegenover anderen, zeker tegenover mensen die we niet of niet goed kennen. Hoewel iedereen begrijpt dat we alleen werkelijk verder kunnen komen door de handen ineen te slaan, zijn we instinctief toch bang dat de ander méér profiteert van die samenwerking dan wijzelf, zei KIVI-president Jacolien Eijer in haar keynotespeech voor een volle zaal met circa 450 waterbouwers.


Wenkend perspectief essentieel voor samenwerking

Wat kan helpen, is het vooraf eens te worden over het einddoel. ‘Het helpt als je begint met de vraag: wat willen we met elkaar bereiken?’, zei Eijer. ‘Dat wenkende perspectief is essentieel voor een goede samenwerking.’

Het pleidooi voor een gedeeld einddoel echoot een oproep van twee Delftse hoogleraren. Aan de vooravond van de Waterbouwdag riepen zij de Deltacommissaris al op om te komen met uitgewerkte plannen per regio.


Gedeelde visie op betere toekomst

Ook andere sprekers legden de nadruk op die gedeelde visie op een betere toekomst. Stedenbouwkundige Gijs van den Boomen, directeur en hoofdontwerper van bureau KuiperCompagnons, wees erop dat er in de samenleving steeds meer wantrouwen heerst tegenover de wetenschap, kennis en kunde. ‘De mensen die de grote opgaven moeten gaan oplossen, worden steeds minder vertrouwd’, zei Van den Boomen. ’Die kloof met de samenleving moet worden gedicht.’  

Het antwoord, volgens Van den Boomen, is dat de waterbouwsector in dialoog met de samenleving een duidelijk toekomstplan opstelt voor een klimaatrobuuste inrichting van ons land voor de komende decennia. ‘Een verhaal voor Nederland waar onze opdrachtgevers en de maatschappij vrolijk van worden’, zei Van den Boomen.


Veiligste delta van de wereld

Dat beeld van de toekomst hoeft niet gedetailleerd te zijn; enkele grove schetslijnen zijn al genoeg, zei de stedenbouwkundige. ‘We wonen nu in de best ontworpen, veiligste delta van de wereld, maar intussen zijn we toch al overal in onze delta bezig om oplossingen te vinden voor klimaatverandering en zeespiegelstijging.’

Dat toekomstplan moet volgens Van den Boomen niet achter de tekentafel worden bedacht. ‘Betrek de bevolking er vanaf nu intensief bij.’ De vraagstukken zijn weliswaar nog niet acuut, ‘maar de komende tien jaar zullen we als samenleving moeten gaan voorsorteren op oplossingen voor later.’


Rekening houden met klimaatadaptieve strategieën

Grote projecten en transities hebben in de regel een lange adem, zei Van den Boomen. ‘Wij moeten de komende vijftig jaar aan de slag om alle uitdagingen het hoofd te bieden. Niet omdat we anders onderlopen, maar omdat we minstens een miljoen huizen moeten bouwen, de natuur op orde moeten brengen en de infrastructuur moeten versterken. Als we daarbij verzuimen rekening te houden met klimaatadaptieve strategieën, dan doen we de verkeerde dingen.’

‘Wat we in ieder geval niet moeten doen’, zei Van den Boomen, ‘is zeggen dat het allemaal zo’n vaart niet zal lopen. Dat is niet het goede verhaal.’ De waterbouwers kunnen de opgaven aan, moeten de samenleving meenemen in de dialoog en er dan voor gaan, was de boodschap.


Stikstofuitspraak

Op kortere termijn heeft de sector zich echter te verhouden tot de recente stikstofuitspraak van de Raad van State, legde Femke Zevenbergen van de Vereniging van Waterbouwers uit in haar toespraak. De consequenties hoeven echt niet zo dramatisch te zijn als de recente krantenkoppen begin deze maand luidden, zei ze.

‘We kunnen de uitspraak van de rechter zien als bedreiging, want er zullen inderdaad vertragingen ontstaan in bouwprojecten. We kunnen naar geitenpaadjes zoeken om alsnog te kunnen bouwen, of we zeggen als sector: we moeten het stikstofprobleem bij de bron aanpakken.’ Die laatste reactie is de juiste, maakte Zevenbergen duidelijk.


Dieselverslaving

We moeten af van onze dieselverslaving en op een andere manier naar de uitdagingen kijken, zei Zevenbergen. ‘In plaats van tijd en geld moeten we bij projecten de emissie centraal stellen. Als we functioneler naar het probleem kijken, dan geloof ik dat de uitspraak van de Raad van State juist helemaal geen dramatische gevolgen hoeft te hebben.’

De Waterbouwdag wordt jaarlijks georganiseerd door de Vereniging van Waterbouwers en het Koninklijk Instituut Van Ingenieurs.


Foto boven: De Waalvlakte. Credit: Depositphotos