Neem de oorzaak van de aardbevingen weg door het Groningse gasveld met stikstof weer op druk te brengen. Daarvoor pleit de Overleggroep Groningen 2.0. Na tests zou de stikstofinjectie in 2022 kunnen beginnen.

De ultieme oorzaak van de Groningse aardbevingen is drukverlaging in het gasveld dat zich bevindt in een zandsteenlaag op 3 km diep. Die laag klinkt in door de gaswinning, en dat gaat gepaard met mechanische spanningen in ondergrondse gesteenten, die langs breuklijnen met schokken vrijkomt.

De Overleggroep Groningen 2.0 komt nu met het logische pleidooi: hou de druk in het veld op peil door er een ander gas in te pompen, en wel stikstof.


Halveren is gunstig

De aankondiging van minister Eric Wiebes dat de aardgasproductie moet worden gehalveerd (lees 'Halveren gasproductie is de beste gok') doet aan de actualiteit van het stikstofinjectieplan niets af. Deels heeft dat te maken met de drukverlaging van de afgelopen jaren: het Groninger veld reageert vertraagd met aardbevingen. En zolang er gas wordt gewonnen gaat de druk verder omlaag en zullen zich dus bevingen blijven voordoen, zij het minder vaak.

De Overleggroep noemt de verlaagde gasproductie gunstig voor hun voorstel om stikstof te injecteren: de hoeveelheid die nodig is om het veld op druk te houden wordt evenredig minder. ‘Schaalgrootte en dus ook kosten en impact van de benodigde stikstofinfrastructuur worden aanzienlijk lager.’


Verschillende stappen

Het voorstel voor de stikstofinjectie is afkomstig van ingenieurs uit de olie- en gaswereld. Twee van hen, Margriet Kuijper en Fritz Seeberger, werkten eerder bij NAM/Shell, Pieter Kaptein werkte onder andere voor Maersk Olie en Gas. Verder maken Wim Turkenburg, emeritus hoogleraar Wetenschap, Technologie en Maatschappij en museumdirecteur Marjon Edzes deel uit van de groep.

Het plan dat zij vandaag presenteren omvat verschillende stappen:

  • doe een aantal tests met de injectie van aardgas in het noorden van het Groninger gasveld waar de winputten zijn gesloten en monitor eventuele effecten;
  • maak een ontwerp om via injectie in het noorden het aardgas naar de zuidelijke putten te drijven waar de gaswinning doorgaat;
  • start met de ontwerp en de bouw van de installaties die nodig zijn om het stikstof te produceren;
  • zorg voor een monitoringsysteem dat de effecten van de stikstofinjectie op het gedrag van de bodem registreert, zodat direct kan worden ingegrepen als de stikstofinjectie een ongewenst effect heeft.
     
In het noorden geïnjecteerde stikstof drijft het aardgas heel geleidelijk naar de winputten in het Zuiden.


NAM wees stikstofinjectie eerder af

Het idee van stikstofinjectie is niet nieuw. Het is in 2013 ook door de NAM bekeken, maar die wees het toen vooral af omdat het stikstofinjectieproject veel te veel tijd en geld zou kosten. De NAM ging toen uit van 42 miljard m3 per jaar, dus ruim drie keer meer dan het volume dat minister Wiebes nu voor ogen heeft. Daarnaast stelde de NAM dat ‘de onzekerheid die er toch al bestaat over het effect van de gaswinning op aardbevingen betekent dat het ook niet zeker is wat het effect van de stikstofinjectie zal zijn. Het is vooralsnog alleen plausibel dat handhaving van de druk verdere verdichting van het reservoir zal voorkomen en daarmee het ontstaan van een nieuwe reeks aardschokken.’

De Overleggroep is zich bewust van die onzekerheid, vandaar het voorstel voor een test en uitgebreide monitoring. De opbouw van de stikstoffabriek kan nu veel sneller omdat er minder nodig is. En mocht uiteindelijk blijken dat die stikstofinjectie geen goed idee is, dan kan die fabriek worden gebruikt om het importgas op Groningse kwaliteit te brengen. Dat gebeurt nu al met gas uit de zogeheten kleine velden, Noorwegen en Rusland. Dat gas heeft een hogere verbrandingswaarde dan het Groningse gas, en wordt met stikstof bijgemengd om het gas op de lagere Groningse verbrandingswaarde te brengen. De Overleggroep raamt de kosten op 1,5 tot 2,5 miljard euro. Daar staat tegenover dat Groningen er heel veel baat bij heeft als daardoor de aardbevingen afnemen en verdwijnen.

De werkgroep pleit nu voor de injectie met stikstof omdat die in de gewenste hoeveelheden veel gemakkelijker beschikbaar kan komen dan CO2. Daarnaast is CO2-injectie op land omstreden, gezien eerdere mislukte poging om het broeikasgas onder Barendrecht op te slaan. Injectie met water wordt afgewezen: in de VS, waar dat grootschalig gebeurt bij de winning van schaliegas, is dat de belangrijkste oorzaak van aardbevingen aldaar. Een gevolg van het injecteren van stikstof is dat er in het Groningse gas meer stikstof komt en het dus een nog lagere verbrandingswaarde krijgt datn het nu al heeft. Dat is eenvoudig op te lossen door er het gas met een hogere verbrandingswaarde uit de kleine velden, Noorwegen of Rusland bij te mengen.

Download hier het injectieplan Bevingsreductie door Drukhandhaving in het Gasveld Groningen.

Openingsfoto: winningslocatie Groningen. Foto NAM.