Onbemande scheepvaart heeft grote voordelen boven bemande, maar staat nog in de kinderschoenen. Een nieuw project op de Noordzee moet daarin verandering brengen.

Vanuit de haven van Rotterdam vertrok woensdag de twaalf meter lange Blue Essence, eigendom van geodataspecialist Fugro. Aan boord van dit onbemande oppervlaktevaartuig (USV) bevindt zich een elektrisch aangedreven, op afstand bestuurbare onderwaterrobot (eROV).

Doel van de missie is het inspecteren van offshore constructies, maar het schip en de robot kunnen ook ondersteuning bieden bij bouwwerkzaamheden op zee. Ook voor hydrografisch en geofysisch onderzoek zijn ze inzetbaar. 


Satellietverbinding

Besturing en bediening van zowel de USV als de eROV vinden plaats vanaf de wal. 'De bemanning die normaal aan boord zou zijn, bedient het schip en de robot vanuit een controlekamer', zegt Lex Veerhuis van Fugro. 'Dankzij een satellietverbinding hoeft dat niet op zicht: we kunnen het schip voorbij de horizon bedienen.'

Het schip heeft een dieselmotor maar kan ook op batterijen varen. Het is voorzien van camera's waarmee de bemanning de volledige omgeving van het schip in de gaten kan houden. Daarnaast zijn er diverse sensoren aan boord voor onderzoek en metingen. Het schip kan tien dagen achtereen op zee blijven.



Wereldwijde vloot

Inmiddels heeft Fugro drie onbemande vaartuigen rondvaren: een in Australië, een in het Midden-Oosten en nu een in Europa. Komend jaar wordt de vloot uitgebreid met grotere varianten, tot wel achttien meter, zegt Veerhuis.

'We willen toe naar een wereldwijde vloot van onbemande vaartuigen die klanten op bestelling kunnen inschakelen', zegt Veerhuis. 'We rusten de schepen dan ook bewust uit als een Zwitsers zakmes: geschikt voor zoveel mogelijk toepassingen.'


Offshore windparken

Waar het eerste project in de Noordzee nog plaatsvindt voor een klant uit de olie- en gasindustrie, daar ziet Veerhuis ook veel mogelijkheden voor inspecties van windturbines op zee. Met de robot hebben ze inmiddels al onderzoek verricht in offshore windparken. 

De regelgeving staat onbemand varen op dit moment nog niet toe. Voor het eerste project heeft Fugro dan ook precieze afspraken moeten maken over onder meer de route en de getroffen veiligheidsmaatregelen. 'Als uitzondering mochten we nu toch uitvaren zonder kapitein aan boord', zegt Veerhuis.
 

Hooggespannen verwachtingen

Binnen de maritieme wereld zijn de verwachtingen rond USV's hooggespannen. De bemanning hoeft niet langer aan boord te zijn, wat een hoop ongemak en ook mogelijk gevaar scheelt. De ecologische voetafdruk is mede daardoor bovendien tot wel 95 procent lager dan bij bemande vaartuigen, stelt Fugro. 

De Rotterdamse havenmeester René de Vries is enthousiast over het 'bijzondere schip'. Het project past in de Rotterdamse ambitie om 'nieuwe technologieën te testen die onze haven nog slimmer, efficiënter en beter kunnen maken', stelt De Vries in een persbericht.


Foto: Fugro