De NASA-sonde New Horizons, die in 2015 Pluto passeerde, is wakkergemaakt voor het volgende gedeelte van zijn trip door de buitenwijken van ons zonnestelsel.

Zijn plek in de geschiedenisboekjes verdiende New Horizons al ruimschoots door als eerste ruimtescheepje ooit Pluto van dichtbij te bestuderen. Maar het plan was altijd om daarna te proberen nog een of meerdere objecten te bezoeken in de buitenwijken van ons zonnestelsel, waar Pluto zelf ook deel van uitmaakt: de Kuipergordel. En dat is nu daadwerkelijk aan het gebeuren: op 1 januari 2019 hoort de sonde een scheervlucht te maken langs het Kuipergordelobject 2014 MU69, dat onlangs de bijnaam Ultima Thule kreeg.
 

Teken van leven

Dat nieuwe reisdoel werd eind augustus 2015 al bekendgemaakt, dus relatief kort na de legendarische Pluto-flyby. In oktober en november 2015 volgden vier manoeuvres om de sonde op de juiste koers te krijgen. In 2017 werden nog twee kleine koerscorrecties uitgevoerd.

Daarna ging de sonde in 'winterslaap' (hiberation), een toestand waarin hij ook eerder grote delen van zijn eerdere reis door het zonnestelsel had afgelegd. Wanneer New Horizons slaapt, worden de meeste onderdelen van het ruimtescheepje niet van stroom voorzien. Wel geeft het een keer per week een teken van leven en doet het een keer per maand uitgebreider verslag van zijn gezondheid.

Grote voordeel van deze winterslapen is dat de instrumenten onderweg minder snel slijten. Bovendien kan het team dat de sonde begeleidt in die periodes een stuk kleiner, wat de missie goedkoper maakt.
 

Onbeduidende inwoner

Gisteren werd New Horizons wakker uit zijn voorlopig laatste slaapje. De komende maanden zal hij, tijdens het naderen van MU69, al de nodige metingen doen en beelden maken. Uiteindelijk passeert hij het Kuipergordelobject op nieuwjaarsdag, met een beetje geluk op een relatief kleine afstand van 3500 km. Blijkt die baan te gevaarlijk, dan wordt uitgeweken naar een afstand van 10.000 km. (Ter vergelijking: New Horizons passeerde Pluto op 12.500 km.)

Een complete wereld zoals Pluto, met bergketens, heuvels, vlaktes en een atmosfeer, zal New Horizons op nieuwjaarsdag echter niet aantreffen. MU69 heeft een middellijn van slechts enkele tientallen kilometers en is daarmee een vrij onbeduidende inwoner van de Kuipergordel, een enorm gebied dat zich uitstrekt voorbij de baan van planeet Neptunus.
 

Pinda of duo?

Wel is inmiddels duidelijk dat MU69 ofwel de vorm van een pinda heeft, ofwel eigenlijk bestaat uit twee om elkaar heen cirkelende objecten (zie de illustratie boven dit bericht). Welk van die twee opties waar is, is een van de vragen die New Horizons komende tijd zal gaan beantwoorden.

En daarna? Sowieso zal het na nieuwjaardag nog grofweg een jaar duren voordat New Horizons alle verzamelde data over MU69 en zijn omgeving naar de aarde heeft gestuurd. De antenne van het ruimtescheepje is namelijk relatief bescheiden; een bewuste keus van de ontwerpers om kosten en gewicht te besparen.

Verder ligt het in de lijn der verwachtingen dat het team zal proberen New Horizons nóg een of twee Kuipergordelobjecten te laten bezoeken. Daar lijkt in elk geval genoeg tijd voor te zijn: de sonde zou nog tot circa 2037 moeten functioneren.

Beeld: NASA