Een eeuwenoude japanse traditie om huizen en straten af te koelen blijkt verrassend efficiënt. Een promovenda van de TU Delft onderzocht de uchimizu-techniek, waarbij water op straat wordt gegooid, met behulp van 3D-temperatuurmeters.

Al in 1700 wisten Japanners hoe heet het kon worden in een grote stad als Tokyo. Om die verzengende hitte tegen te gaan sprenkelden inwoners van de stad water op de tegels buiten hun huis, zodat de grond en de lucht zouden afkoelen. Vooral in de stad was dat nodig, omdat door de stenen en de dichte bebouwing snel 'hitte-eilanden' ontstaan, plekken waar warme lucht ophoopt.

 

3D-thermometers

Uchimizu is een oude traditie die nog steeds bestaat. Tot nu toe wist niemand echter of de methode ook goed werkte. Onderzoeker Anna Solcerova van de TU Delft wilde daar verandering in brengen. Op de campus van Delft bevochtigde zij een vierkante meter tegels, die omringd was met 3D Distributed Temperature Sensing (DTS)-apparaten. Die geavanceerde thermometers houden heel precies bij wat de temperatuur is van de lucht. Solcerova deed een paar metingen, eerst zonder water en vervolgens met steeds een beetje meer, en kreeg zo een goed beeld van het effect van uchimizu.

 


De wellicht niet héél verrassende conclusie is dat het helpt om de grond af te koelen met water. Als het heet is in de stad - en dat gebeurt vaak - kan het afkoelen van een relatief klein stukje grond al effect hebben op een hele straat, zeker als die is ingesloten door hoge gebouwen.

 

Ochtend

Solcerova's werk strookt dus met de iniuïtie over de afkoelende werking van water. Doordat ze echter zo precies mat, weet ze nu ook hoe de techniek het beste toegepast kan worden. De grond en lucht koelen het meest af als het nog niet heel warm is, of als de grond in de schaduw ligt. Dan verdampt het water minder snel en is het koeleffect langer aanwezig. Daarom werkt uchimizu het beste in de ochtend, vóór de zon op volle kracht is.

 

Uchimizu-ceremonie op straat


Solcerova hoopt dat haar onderzoek helpt om uchimizu terug te brengen als traditie in Japan en wellicht ook elders populair te maken. Ze is niet alleen; de lokale autoriteiten in Tokyo promoten uchimizu als een ‘slimme manier om koel te blijven’. 
 

Openingsbeeld: Yozef van ’t Klooster