De Nederlandse overheid en regio Groningen / Noord-Drenthe slaan de handen ineen om de komst van een AI-centrum in Groningen te bewerkstelligen, hopelijk met steun van Europa. Dit vooral om Nederland minder afhankelijk te maken van China en de VS.

Het kabinet gaat 70 miljoen euro investeren in een ‘AI-fabriek’ in Groningen. Dat maakte de Rijksoverheid afgelopen week bekend.

Deze fabriek zal bestaan uit een supercomputer, een datacenter voor de opslag van gegevens, en een innovatiehub waar onderzoekers, bedrijven en de overheid samen aan projecten werken en hun kennis kunnen delen.

Het moet een broedplaats worden voor innovatie, waar onderzoekers experimenteren met AI-toepassingen en data veilig kunnen opslaan.

Waarom een AI-fabriek?

De drijfveer van de overheid – waarvan het ministerie van Economische Zaken en het ministerie van Defensie het meest gaan bijdragen – is de noodzaak op AI-gebied onafhankelijker te worden van andere landen. Op dit moment komen de meeste AI-innovaties uit de Verenigde Staten en China.

‘Kunstmatige intelligentie gaat onze economie en samenleving fundamenteel veranderen’, zegt minister Vincent Karremans van Economische Zaken. ‘Maar wie de techniek niet zelf ontwikkelt, is afhankelijk van anderen. Daarom zetten we vol in op een sterke, Nederlandse AI-infrastructuur. Dit is geen luxe, maar pure noodzaak om onze digitale onafhankelijkheid en concurrentiekracht te behouden.’

Tevens versterkt een dergelijk AI-centrum de innovatiekracht van bedrijven en het verdienvermogen van Nederland, denkt onderzoeksinstituut TNO, dat bij het initiatief betrokken is.

Gamechanger voor defensie

Ook voor Defensie is kunstmatige intelligentie ontzettend belangrijk. Het verandert oorlogsvoering nu al, en voorgoed, zegt  staatssecretaris Gijs Tuinman van het Ministerie van Defensie in een nieuwsbericht. ‘Als het woord gamechanger ergens op z’n plaats is, dan is het hier. We maken een fundamentele shift: van vuur en staal naar bits en bytes. AI raakt onze hele manier van werken. Van het plannen van onderhoud aan alles wat rijdt, vliegt of vaart tot het verzamelen, verwerken en analyseren van inlichtingen en het nemen van operationele besluiten.’

Voor de regio Groningen/Noord Drenthe speelt bovendien nog mee dat de AI-fabriek een grote opsteker kan zijn voor de lokale economie. 

Financiering

Behalve de Nederlandse overheid betaalt ook de regio Groningen/Noord-Drenthe aan de AI-fabriek mee. Dat doet ze vanuit de Economische Agenda van ‘Nij Begun’ – een investeringsplan dat de regio nieuw toekomstperspectief moet geven, als compensatie voor de geleden bevingsschade na de jarenlange gaswinning in het gebied.

Bovendien wordt gehoopt op cofinanciering vanuit Europa. Hiervoor heeft het kabinet samen met een consortium bestaande uit SURF (de ict-coöperatie van onderzoek en onderwijs in Nederland), AIC4NL (de Nederlandse AI-coalitie), TNO en Samenwerking Noord een aanvraag ingediend bij het Europese supercomputer-samenwerkingsproject EuroHPC. Vanuit Nij Begun wordt 60 miljoen euro bijgedragen en vanuit Europa wordt op 70 miljoen gehoopt, zodat er in totaal mogelijk 200 miljoen euro beschikbaar zal zijn.

2027

Groningen is een van de weinige plekken in Nederland waar nog voldoende plek is op het elektriciteitsnet voor een dergelijke AI-hub. Het AI-centrum moet een plek krijgen op het terrein van de voormalige tabaksfabriek van Niemeijer. Als de aanvraag wordt gehonoreerd en alles volgens plan verloopt, wordt de AI-fabriek in 2026 in gebruik genomen en draait de supercomputer begin 2027 op volle kracht.

 

Openingsbeeld: Depositphotos