'Geloof in verandering'

Giulia Russo is nucleair ingenieur bij Thorizon, een startup die werkt aan een kernreactor op basis van thorium, kernafval en gesmolten zout. 

‘Ik groeide op in Parma in Italië, de stad van de Parmezaanse kaas en de parmaham. Als kind had ik de toekomstdroom om bedreigde diersoorten te gaan redden. Op de middelbare school werd ik gegrepen door de exacte vakken. 

Toch was nucleaire technologie een onverwachte liefde op het eerste gezicht. Toen ik in de vierde klas zat, ging ik naar een voorlichtingsdag van de Politecnico di Milano. Ik was geïnteresseerd in werktuigbouwkunde, maar ik vergiste me in de zaal en kwam bij een presentatie over nucleaire technologie terecht en durfde toen niet meer weg te gaan. 

Toen ik die avond thuis kwam, zei ik tegen mijn ouders: “Ik ben eruit. Ik wil nucleair ingenieur worden!” Dat vonden ze niet leuk. Zou ik me wel thuis voelen in die mannenwereld? En was er wel werk in te vinden? Kon ik niet beter natuurkunde doen en dan eventueel leraar worden? Maar toen ze zagen hoe vastbesloten en enthousiast ik was, zeiden ze: “Ga ervoor!” Dat deed ik, bij de Politecnico di Torino. 

Nadat ik aan de Goethe-Universität in Frankfurt was gepromoveerd, werkte ik een paar jaar bij CERN. Daarna ging ik naar Thorizon, een Amsterdamse startup die een gesmoltenzoutreactor ontwikkelt waarin thorium en kernafval als brandstof worden gebruikt. Ik red dan wel geen dieren, maar lever hiermee toch een bijdrage aan een betere wereld.

We zitten, als het om energie gaat, op een kantelpunt in de geschiedenis. Dat geldt ook voor kernenergie. Thorizon gebruikt kernafval als brandstof en werkt daarmee aan een circulaire manier van kernenergie opwekken. In conventionele kerncentrales wordt maar een paar procent van de brandstof gebruikt, bij ons is dat 90 procent of meer.

Ik kon uit verschillende startups kiezen om aan deze technologie te werken. Het werd Thorizon omdat ze daar ook de beperkingen en risico’s van de technologie benoemden en ideeën hebben over hoe die op te lossen. Dat maakte Thorizon de meest veelbelovende van de startups die mij een baan aanboden. Door niet alleen te dromen maar juist ook de zwakke punten van een technologie onder ogen te zien, is de kans het grootst dat deze ooit realiteit wordt.

Mijn droom voor de toekomst is om erbij te zijn als onze reactor voor het eerst energie produceert, om te zien hoe de theorie en de getallen die nu nog in onze hoofden zitten opeens werkelijkheid worden. Dat ga ik nog wel mee­maken, misschien niet eens zo heel ver in de toe­komst.­

Een van de dingen die ik graag anders zou willen zien, is de bureaucratie rond dit soort technologie. Die werkt vertragend, al leert dat je om geduldig te zijn. Maar wat ik belangrijker vind, is dat de houding van onze bestuurders ten opzichte van kernenergie verandert. Omdat ik uit Italië kom, hoop ik vooral dat ze daar hun kernenergie­verbod snel opheffen. Intussen richt ik me op Frankrijk en Nederland en hoop dat de politiek gaat inzien hoe veelbelovend de energiebron is waaraan wij werken. In de late jaren zestig had Amerika een experimentele gesmoltenzoutreactor, daarna bleef het stil. Hoe krachtig zou het zijn om het eerste land van Europa te zijn dat er weer een heeft?

Aan studenten wil ik adviseren: wees niet bang voor uitdagingen en kijk niet steeds hoe ver de top van de berg nog is. Ga stapsgewijs naar boven, elke dag een stukje, dan is alles haalbaar. En geloof in verandering. We hebben één kans. Laten we die grijpen.’ 

Portret: Bianca Sistermans