Het grootste onderzoek tot nu toe laat zien dat er wel degelijk een negatief verband bestaat tussen social media en emotioneel welbehagen. Mensen die vaker op het internet rondhangen, zijn minder tevreden over hun leven, zo blijkt uit de gegevens van 50.000 Italianen.



Het onderzoek van de Universiteit van Rome gebruikte de resultaten van enquetes die de Italiaanse overheid jaarlijks afneemt. Eén van de vragen hierbij is hoe tevreden de deelnemer is met zijn leven. Een subjectief oordeel dus, dat van persoon tot persoon verschilt. Maar het is precies dat oordeel waar, zo blijkt nu, social media een groot effect op heeft.

Het vermoeden dat de explosieve groei van social media-gebruik slecht zou zijn voor de gevoelswereld van mensen heerst al langer in de wetenschappelijke wereld. Verschillende onderzoeken lieten verbanden zien tussen depressie en facebook-likes, of tussen racistische gevoelens en twitterfrequentie. Aan al deze onderzoeken kleefden echter haken en ogen: de onderzoeksgroep was te klein of een verband bleek toch aan andere, niet gemeten factoren te liggen.

De Romeinse onderzoekers die bij dit onderzoek betrokken zijn, zijn van huis uit statistici en letten daarom naar eigen zeggen goed op bij hun analyses. Geen verband mag nog ontstaan door ongemeten factoren en de onderzoeksgroep is met 50.000 man groot genoeg. Zo komen ze uit op een genuanceerd oordeel: het online netwerken en babbelen met bekenden werkt positief voor het persoonlijk welbehagen. Maar het aanwezig zijn op sociale media-websites heeft een negatief effect op het sociaal vertrouwen. Dat sociaal vertrouwen beïnvloedt het welbehagen, waardoor dat weer lager uitvalt. Al met al komt de balans ietwat negatief uit.

In het bijzonder stippen de onderzoekers de aanwezigheid van haat-posts aan: racisme, seksisme en pesterijen verpesten het zelfbeeld. Gelukkig vonden ze ook een remedie: niets is beter voor het persoonlijk geluk als afspreken met vrienden, face-to-face.

Het zijn wellicht overtuigende en genuanceerde resultaten, maar er kunnen vraagtekens bij gezet worden. Zo kwam de data uit 2010 en 2011. Gezien hoe snel social media de afgelopen twee jaar gemeengoed is geworden, komt het onbehagen wellicht voor een belangrijk deel voort uit het feit dat gebruikers nog niet gewend zijn aan de nieuwe sociale mores van social media.

Facebook en twitter werken de afgelopen tijd al aan manieren om haatzaaiend materiaal te weren. Zo vernieuwde Facebook haar gebruikersvoorwaarden, waardoor het nu de mogelijkheid heeft om aanstootgevende posts te verwijderen.