Met onder meer een handtas gemaakt van koeienmaag en leer van palmbladeren presenteren veertig Nederlandse ontwerpers volgende week in San Francisco hun bijdrage aan de circulaire economie.

Read this article in English

De tentoonstelling is onderdeel van de Global Climate Action Summit van 12 tot 14 september, een vervolg op de grote klimaatconferentie in Parijs van 2015. De Nederlandse ontwerpers willen er laten zien dat ze producten kunnen ontwikkelen die nuttig en mooi zijn, gericht op de gebruiker en ook nog eens duurzaam geproduceerd. Ze maken minimaal gebruik van nieuwe materialen, waarbij van elk product restmateriaal of overblijfsel kan worden hergebruikt. Hun producten gaan ook nog eens lang mee, of juist niet, en dienen na gebruik weer als grondstof.

De tentoonstelling, te zien in het winkelcentrum Westfield in San Francisco, kreeg de naam Clean Revolution: Dutch Design for a Better World, en werd financieel mogelijk gemaakt door het Nederlandse consulaat ter plekke, KLM en het Westfield Shopping Centre. De tentoonstelling is samengesteld door Yksi Connect. Hieronder een greep uit de tentoongestelde producten:

 

Venti – Billie van Katwijk



Koeienmagen worden gewoonlijk weggegooid of op zijn best verwerkt in hondenvoer. Maar die magen hebben een bijzondere textuur en eigenschappen die te benutten zijn. Billie van Katwijk ontwikkelde een methode om er een bruikbaar materiaal van te maken, bijvoorbeeld voor tassen. En met een intensief looiproces slaagde ze erin een eigen leercollectie op te bouwen.


Palmleather – Tjeerd Veenhoven



Leg de droge en brosse bladeren van de Goudpalm voor een paar dagen in een biologische weekmaker, en vervolgens kun je het materiaal op allerhande manieren bewerken. Tjeerd Veenhoven noemt het palmleer. In het zuiden van India, met grote plantages met de Areca-Goudpalm, worden er boekomslagen en tassen van gemaakt.


Ser-Vies – Iris Kievith en Annemarie Piscaer


 

Met Rotterdam verzameld fijnstof maakten Kievith en Piscaer email voor keramiek. De kleur verraadt de mate van luchtverontreiniging. Vandaar ook de woordgrap Ser-vies.


Insectology – Matilde Boelhouwer



Insecten kunnen een cruciale rol gaan spelen in onze toekomstige voedselvoorziening. Het zijn namelijk rijke eiwitbronnen, we huiveren alleen om ze te eten. Matilde Boelhouwer laat ze er daarom zo aantrekkelijk mogelijk uitzien.


Gumshoe – Explicit wear


 

Hoeveel kauwgumresten liggen er wel niet in winkelstraten? De Amsterdamse Marketeer Publicis One en modemerk Explicit Wear verzamelden die en maakten er de zool mee van een trendy sneaker. De kleur roze is een knipoog naar Bubble Gum, maar de zool is ook verkrijgbaar met de imprint van de kaart van Amsterdam. Een bijkomend idee is om op scholen de uitgekauwde gum te verzamelen: hoe meer in de speciale bak terecht komt, hoe meer sneakers er voor de school worden geproduceerd.


T-slagerij – Bron van Doen en Victoria Ledig



Oude T-shirts kunnen worden gebruiken als poetslap, je kunt ze weer recyclen tot vezels, maar je kunt er ook touw van maken. Dat is wat studio Bron van Doen en textielontwerper Victoria Ledig doen met oude T-shirts. Achterliggend idee is om met hoogwaardig afval ook een hoogwaardig nieuw product te maken.


ForzGlaze – Studio Mixtura & Renewi Mineralz



Bodemas van verbrandingsovens bevat waardevolle mineralen. Studio Mixtura & Renem Mineralz ontwikkelden een methode om die mineralen om te zetten in glazuur, dat voldoet aan alle kwaliteits- en milieu-eisen.


Fish leather = NYVIDD & Nienke Hoogvliet



Nienke Hoogvliet ontwikkelde een methode om vissenhuiden te looien zonder gebruik van chemicaliën. Ze maakte zo een materiaal dat kan worden gebruikt als leer en ontwierp er een krukje mee.


Manureality – Martijn Straatman


 

Mest is ook te gebruiken als bouwstof, zo wist Martijn Straathof aan te tonen. Hij mengt het met kalk, water en bioafbreekbare lijm, en perst het in een vorm om vervolgens te drogen.


Rezign – Design Studio Planq
 


Van textielafval, bioafbreekbaar plastic en natuurlijke vezels zijn allerhande producten te maken, zoals onderdelen van meubilair. Zo zijn de rugleuningen van de stoelen op de foto gemaakt van oude spijkerbroeken.


Minestone – Paul Koenen



Paul Koenen groeide op naast de Limburgse kolenmijnen, en gebruikt nu het mijnafval om er publieke zitbanken mee te maken. Hij materialiseert daarmee ook een stuk geschiedenis van het gebied.


Compoleather – Julie van den Boorn



Versleten leer verdwijnt op een gegeven moment bij de afvalverbrander. Julie van den Boorn verzamelt dat afgedankte leer, verpulvert het, mengt het met water en perst van het pulp een nieuw materiaal, waarvoor geen extra bindmiddel nodig blijkt. Het nieuwe materiaal is 100 % natuurlijk en ruikt als leer.


MycoTex – Aniela Hoitink/Neffa



Uit de draden van schimmels produceert het bedrijf Neffa MycoTex een nieuw soort textiel. Voor de productie ervan zijn geen chemicaliën of pesticiden nodig en 99,5 % minder water dan bij de huidige productie van textiel. Met een op de lichaamsvorm afgestemd modelleerproces wordt passende kleding gemaakt. Na gebruik hoeft die alleen te worden begraven in de grond, en het spul verteert vanzelf.


Metamorphism – Shahar Livne



Shahar Livne verzamelde op de stranden van Nederland en Israël plastic afval, en mengde dat met mijn- en marmerstof, beide bijproducten van kolenmijnen en steenwinning. Vervolgens bootste een geologisch proces  na dat bekend staat als metamorfose,  waarbij mineralen reacties met elkaar aangaan en de vorm en textuur van het mengsel veranderd. Ze noemt het product Lithoplast en maakt er beeldhouwwerken van.


PineSkins – Sarmite Polakova



Dennenbomen zijn de meest voorkomende bomensoort in het noordelijk halfrond. Meestal worden ze alleen gebruikt voor het hout, terwijl de bast van de dennenboom heel mooie eigenschappen heeft waar allerhande producten van zijn te maken. Nadeel is wel dat die na een paar jaar vergaan, dat is nu eenmaal de eigenschap van de bast. Maar volgens Sarmite Polakova is het goed ons te beseffen dat dingen tijdelijk zijn.


Fryske sweater – Loop a Life/It Erfskip
 

 

De Fryske sweater is gemaakt van oude wollen truien en lokaal geproduceerd vlas, en ontleent zijn ontwerp aan de Friese cultuur.


Ambio - Teresa van Dongen



Golven in zee kunnen in de nacht oplichten door micro-organismen die licht produceren. Dat principe inspireerde Teresa van Dongen om een lamp te maken die van die bioluminescentie gebruik maakt. Tussen twee gewichten balanceert een glazen buis, half gevuld met zeewater met een bioluminescente bacterie.  Door de lamp zo nu en dan een zetje te geven zorgen de gewichten dat hij heen en weer blijft bewegen zodat de bacteriën een zacht licht uitzenden.