De Deense start-up Seaborg heeft enkele miljoenen euro's gekregen voor de ontwikkeling van een thoriumreactor. Het bedrijf wil met die reactor kernenergie een rol geven in de energietransitie.  

Het geld is nodig om het reactorontwerp van Seaborg verder te ontwikkelen en eerste kleinere materialentests uit te voeren. Volgens het bedrijf moet er nog een paar miljoen Deense Kronen bij  (1 DK = 0,13 Euro) om aan het werk te kunnen.

Ontwerp van de Cube-100.

Het investeringsbedrag is afkomstig van de Deense durfinvesteerder PreSeed Ventures. Om welk bedrag het precies gaat is niet bekend. Afgelopen maand kreeg Seaborg al een bijdrage vanuit het Europese onderzoeksprogramma Eurostars dat speciaal gericht is op kleinere bedrijven. Dat geld is bedoeld voor de ontwikkeling van software die de nucleaire reactie en bijbehorende warmteproductie kan modelleren. Dat is onder meer nodig om een vergunning voor de bouw van een testreactor aan te vragen. Vorig jaar werd de start-up gesteund door het Deense Innovatiefonds. Seaborg beschouwde dat als een belangrijke doorbraak, gezien de weerstand tegen kernenergie die de publieke opinie in Denemarken lange tijd beheerste.  


Nucleaire brandstof en koelmiddel gemengd

Een belangrijke rol daarbij speelt de kerntechniek waar Seaborg mee werkt, die wezenlijk anders is dan bij de conventionele kerncentrales zoals die bij Borssele in Nederland. Daar zit de nucleaire brandstof in staven die gekoeld moeten worden, en zodra die koeling faalt gaat het mis. In de gesmolten zoutreactor zijn brandstof en koelmiddel gemengd. Loopt de temperatuur te hoog op, dan dooft vanzelf de kernreactie. En met het gebruik van thorium ziet ook het afvalprobleem er heel anders uit: er komen nauwelijks zeer langlevende, hoogradioactieve stoffen bij vrij (lees ‘Uranium waterreactor versus thorium gesmolten zoutreactor’). Sterker nog: dit reactortype is ook geschikt om bestaand kernafval ‘weg te branden’. Vandaar dat Seaborg hun apparaat de Cube-100 noemt. CUBE staat voor Compact Used Fuel BurnEr, compacte verbrander van gebruikte kernbrandstof, waarbij de 100 het te leveren vermogen in MW aangeeft.


Corrosie

Seaborg is niet de eerste met dit idee. Het Amerikaanse Transatomic Power wilde nucleair afval zelfs als brandstof  gebruiken, dus zonder thorium (lees ‘Optimisme over kernenergie herleeft’). Maar uiteindelijk bleek dat helemaal niet mogelijk (lees ‘Foute belofte van Transatomic Power’).

Het gebruik van gesmolten zout heeft een nadeel: het is zeer corrosief. Er zijn speciale metaallegeringen nodig om te voorkomen dat reactorvat en leidingen door het gesmolten zout worden weggevreten. Onlangs maakten Chinese ingenieurs, die in dat land bezig zijn met de ontwikkeling van de gesmolten zoutreactor, tijdens een lezing duidelijk waar ze tegenaan lopen (lees ‘Thorium reactor heeft nodige haken en ogen’).

Op het Amerikaanse continent is het Canadese bedrijf Terrestrial Energies het verst met de ontwikkeling van een gesmolten zoutreactor (lees ‘Nieuw type kernreactor in de VS’). Het bedrijf beschikt inmiddels ook over een locatie om zijn testreactor te gaan bouwen, nabij het Idaho National Laboratory. Het bedrijf gebruikt overigens geen thorium maar uranium als nucleaire brandstof. Het argument daarvoor is heel pragmatisch: de instanties die goedkeuring moeten geven voor de bouw van een testreactor weten waar ze met uranium aan toe zijn, terwijl thorium voor hen een grote onbekende is.


Bijdrage aan duurzame energievoorziening

De drijfveer van Seaborg om met de thoriumreactor bezig te zijn is dat ze willen dat ook kernenergie een bijdrage levert aan een duurzame energievoorziening. Conventionele kerncentrales kunnen dat gezien de maatschappelijke weerstand in Denemarken niet waardoor een nieuw concept nodig is. Thorium is bovendien zeer ruim voorradig op aarde.

Het zestien leden tellende team van het in 2015 opgerichte Seaborg  bestaat uit fysici, chemici en ingenieurs die vrijwel allemaal een verleden hebben in de wereld van de hoge-energiefysica. Welke activiteiten het bedrijf de komende tijd onder handen gaat nemen is niet bekend. Zeker is dat de eventuele bouw van een testreactor, waarvoor een veel groter investeringsbedrag nodig is en goedkeuring door de regulerende instanties, nog vele jaren op zich zal laten wachten.