De aandrijving van een nieuw schip beter afstemmen op het werkelijke gebruik is in de praktijk veel belangrijker dan kiezen voor nieuwe schroefontwerpen, waarmee slechts een beperkte winst is te boeken. Een schip kan wel zo goed mogelijk zijn ontworpen voor een bepaalde snelheid, maar als de bemanning er in het dagelijks gebruik heel anders mee omgaat, gaat de beoogde efficiencywinst verloren.

Het is vergelijkbaar met een advertentie voor een nieuwe auto die het prachtigste benzineverbruik belooft. Maar als de bestuurder vervolgens altijd het gaspedaal diep intrapt, haalt die auto het verwachte verbruik niet. Van Heerd van MARIN:  ‘Daarom vragen wij bij MARIN steeds vaker aan de klant: wat ga je precies doen met het schip? Waarvoor ga je het gebruiken?’

Boorplatforms

Een voorbeeld van op het gebruik afgestemde aandrijving is te vinden bij Offshore Ship Designers, een bedrijf in IJmuiden dat onder meer schepen ontwerpt die werken rond boorplatforms. Die gebruiken sterk wisselend  vermogens en zijn tegenwoordig vaak uitgerust met diesel-elektrische aandrijving. Vaart het schip over een langere afstand, dan draait de dieselmotor; voor het kortere manoeuvreerwerk is de elektromotor ideaal. In de praktijk kunnen de dieselmotoren trouwens kleiner worden door ze te combineren met generatorsets en elektromotoren die desgewenst zorgen voor aanvulling tot het benodigde piekvermogen. Deze flexibiliteit zorgt  ervoor dat de dieselmotoren steeds op het ideale vermogen kunnen draaien, wat zuiniger en schoner is.

Hybride

Langzaam breken de hybride aandrijvingen door in de scheepvaart. De beschikbare componenten, waaronder dieselmotoren, elektromotoren,  motoren op gas, generatoren, batterijen en vliegwielen, zijn afhankelijk van het type schip bij een nieuw ontwerp in verschillende configuraties in te zetten. Daarbij hebben de ontwerpers van schepen wel sterk de  behoefte aan modellen om vooraf te kunnen bepalen wat de ideale combinatie is. Daar werken promovendi van de TU Delft nu aan, binnen het project ShipDrive, waaraan ook Damen Shipyards deelneemt. ‘Je wil vooraf het complexe samenspel tussen al die componenten kunnen voorspellen: wat  wordt onder praktijkomstandigheden de performance? Eigenlijk ga je als ontwerper een beetje op de stoel van de gebruiker zitten’, vertelt Hopman van de TU Delft.

Als ontwerpers hebben alleen directe invloed op de vorm van het schip, niet op de aandrijving

Toch blijft de scheepvaart een conservatieve bedrijfstak, vindt project engineer Stephen Brooke van Offshore Ship Designers. ‘Er zijn allerlei innovatieve onderdelen beschikbaar, zoals zuinigere motoren, maar als er wereldwijd niet overal makkelijk en snel aan service technicians en vervangende onderdelen is te komen, dan hoeven onze opdrachtgevers ze niet. Die willen maar één ding en dat is bedrijfszekerheid.’ ‘Wij kunnen wel adviseren, maar uiteindelijk bepaalt de eigenaar natuurlijk welke motoren erin gaan’, vervolgt Brooke. ‘Als ontwerpers hebben wij alleen directe invloed op de vorm van het schip, niet op de aandrijving.’