Het RIVM heeft vrijdag de eerste coronadode in Nederland gemeld. Het gaat om een man van 86 die was opgenomen in een ziekenhuis in Rotterdam. In totaal zijn er nu 128 besmettingen geteld in ons land, een aantal dat naar verwachting verder zal oplopen. Dagelijks worden honderden monsters getest in laboratoria verspreid over het land. Maar hoe werkt zo’n virustest nou precies? En wanneer word je wel of niet getest?

Niet iedereen met klachten krijgt gelijk een coronatest. Voel je je ineens snotterig en verkouden? Op dit moment is het advies van het RIVM om thuis te blijven, afstand te houden tot andere mensen en vooral niet gelijk de huisarts te bellen. Pas als je last hebt van de luchtwegen en hoge koorts, én behoort tot een risicogroep kom je in aanmerking voor de test. Je behoort tot de risicogroep als je in een risicogebied geweest bent of aantoonbaar contact hebt gehad met een besmet persoon. Wat gebeurt er precies als je wel wordt getest?

 

Wat zoeken de specialisten precies?

Het virus verspreidt zich via hoest- en niesdruppeltjes. Een virusdeeltje in dringt zich binnen in cellen in je lichaam. Hier neemt het virusdeeltje de touwtjes in eigen handen: de cel verliest zijn eigen functies en gaat in plaats daarvan nieuwe virusdeeltjes aanmaken. Raak je besmet met het coronavirus, dan zijn de virusdeeltjes in je lichaam terug te vinden. Het coronavirus dat zich heeft verspreid over duizenden mensen ter wereld heeft zijn eigen genetische materiaal. Hiernaar gaan de onderzoekers in het laboratorium opzoek.

 

Hoe weten ze in het lab dat je besmet bent?

Om te testen of je besmet bent, neemt de huisarts of arts in het ziekenhuis met een wattenstaafje wat keelslijm af. Het wattenstaafje sturen ze naar een microbiologisch laboratorium. Onderzoekers kunnen uit het genetische materiaal van dit beetje keelslijm opmaken of de eigenaar besmet is met het virus. Hierbij maken ze gebruik van speciale technieken in het laboratorium. De methode die nu wordt gebruikt om het virus op te sporen wordt qPCR genoemd: quantitative Polymerase Chain Reaction (polymerasekettingreactie).

 

qPCR, wat is dat?

De qPCR, ofwel de kettingreactie, vindt plaats in een qPCR-apparaat. In dit apparaat worden kopietjes gemaakt van een specifiek stukje genetisch materiaal. Voor het kopiëren is een speciaal eiwit nodig dat samen met het keelslijmmonster in het qPCR-apparaat wordt gestopt. Het eiwit grijpt aan op het specifieke stukje genetisch materiaal waarin de onderzoeker is geïnteresseerd, in dit geval dus dat van het virus. Als het virus aanwezig is in de cellen van het keelslijm, dan komt de kettingreactie op gang. Zijn er genoeg kopietjes gemaakt, dan kan het virus worden gedetecteerd. Zo weet de onderzoeker of iemand wel of niet is besmet. De onderzoeker ziet dus ook gelijk als iemand niet besmet is met het virus: dan zijn er geen kopietjes gemaakt.

 

Waar word je getest?

Er zijn in Nederland veertien laboratoria die monsters kunnen testen. Omdat het virus zich zo snel verspreidt, zijn er extra laboratoria geopend om de testcapaciteit te verhogen. ‘Alle geteste monsters in Nederland worden ook naar het Erasmus Medisch Centrum of naar het RIVM gestuurd om hier een tweede test uit te voeren’, legt een persvoorlichter van het Erasmus MC uit. Dit wordt gedaan om vals positieven (een positieve test terwijl er geen sprake van besmetting is) te voorkomen.

 

Waarom wordt niet iedereen gewoon getest?

Het RIVM wil dat alle ziekenhuizen in Nederland gaan testen in hun laboratoria om het virus zo veel mogelijk in te dammen. De prioriteit van het testen ligt bij de ziekenhuizen, omdat de impact van het virus hier veel groter is. Het RIVM geeft aan hier voldoende materialen en mankracht voor te hebben. Maar om dit te kunnen bewerkstelligen, kan niet iedereen die bij de huisarts aanklopt met klachten direct worden getest.

 

Val je niet onder de testcriteria, maar wil je toch graag weten of je het virus hebt? Voor een paar duizend euro kun je op Ebay het apparaat kopen om een dergelijke test zelf uit te voeren. Helaas zal je niet veel kunnen opmaken van je eigen wattenstaafmonster. Het apparaat heeft namelijk voldoende controlemateriaal nodig om een signaal van het virus te detecteren. Het genetische materiaal van het virus dat je nodig hebt als controle wordt (gelukkig) niet meegestuurd in het pakketje.

 

Foto: Depositphotos.com