Warme lampjes (reprise)
Ruim een jaar geleden schreef columnist Rolf Hut over de 45 jaar oude kerstverlichting van zijn ouders. Onlangs ging de verlichting stuk. Tijd voor een reprise van die eerdere column.
Vlak voor kerst 2022 vertelde ik u over de kerst-gloeilampjes van mijn ouders en hoe de overweging om die te vervangen door LED lampjes een lastigere levenscyclusanalyse vereist dan je op het eerste gezicht verwacht.
Alle overwegingen waren ineens zinloos geworden toen de lampjes begin januari van dit jaar bij het opruimen stukgingen. Tijd dus voor een reprise van mijn eerdere column.
Ma baalde. De kerstverlichting was een huwelijkscadeau van haar wijlen ouders, ondertussen 45 jaar geleden, en al die jaren hadden de lampjes de kerstboom verlicht en verwarmd. Ze vroeg mij of de verlichting nog te fixen was. Met een voltmeter had ik al snel door welke drie lampjes het hadden begeven. Alleen: 45 jaar oude gloeilampjes in de vorm van een kaarsje, 15 Volt, 3 Watt: dat heeft een moderne lampenwinkel niet op voorraad.
Houd er rekening mee dat een product stuk kan gaan
Op goed geluk ging ik bij de kringloop langs en in een doos met uiteenlopende oude gloeilampen vond ik de jackpot: een hele zak reservelampjes, precies degene die ik zocht! De warme kerstlampjes kunnen nog een paar jaar mee.
Ik wil hier twee punten maken: ten eerste dat bij het opstellen van een levenscyclusanalyse moet worden meegewogen dat een product stuk kan gaan. Wie een duurzaam product wilt maken, kan er maar voor beter zorgen dat een defect product niet direct wordt weggegooid, maar te repareren is.
Hadden deze lampjes, zoals veel moderne lampen, met een plastic klik-verbinding vastgezeten dan had ik ze nooit kunnen vervangen. Consumenten moeten weten hoe ze aan vervangende onderdelen kunnen komen of waar ze een product kunnen laten repareren. Niet iedereen heeft mijn knutselhok tot hun beschikking.
Bedrijven die 45 jaar na verkoop nog reserveonderdelen of een reparatie-service aanbieden krijgen van mij een pluim. (Ik heb het voor het schrijven van deze column even nagekeken: op Marktplaats verkochten alleen enkele particulieren de reservelampjes die ik zocht).
Dat brengt me op mijn tweede punt: deze kerstlampjes gaan dus al 45 jaar mee. Voor kerstverlichting, en nog veel meer huishoudelijke elektra, moet dat van mij de ontwerpnorm zijn. Ik weet dat het naïef is en dat elk bedrijf dat ontwerpt op 'stuk na drie jaar' het economisch wint van degene die ontwerpt op 45 jaar.
Maar elke ingenieur die ontwerpt op 'stuk na drie jaar' mag wat mij betreft thuis zonder warme lampjes kerst vieren.
Tekst en foto's: Rolf Hut
PS tevens ben ik van mening dat elektrische fietsen als brommers moeten worden gezien.