De Nederlandse startup DeNoize wil het in woningen stiller maken door hinderlijk geluid van buiten tegen te gaan met vibrerende ramen. Nu is er een proefwoning.


Vrijdag 29 november presenteerde het bedrijf DeNoize zijn proefwoning aan media en het publiek. De woning staat in Hoofddorp, onder de rook van de nationale luchthaven Schiphol.

Om precies te zijn in het verlengde van de Kaagbaan. Dat is de baan die Schiphol vaak gebruikt voor het laten opstijgen van vliegtuigen, de meest luidruchtige fase van een vlucht. Dit is bij uitstek een goede plek om de werking van het systeem te testen.

DeNoize bedacht en ontwikkelde een systeem dat door het in trilling brengen van ramen hinderlijk geluid van buiten deels kan opheffen. Wie zich in een woning bevindt, hoort een overkomend vliegtuig (of een langsrazende trein) veel minder hard. Het systeem is nog geen compleet af product, maar bevindt zich nog in de proof-of-concept-fase.

Oprichter en ceo Aman Jindal kan niet alle details over de technologie kwijt, maar in grote lijnen werkt het net als een noise canceling headphone, een koptelefoon die geluid van buiten deels uitdooft. Dat apparaat wekt geluidsgolven op die – grotendeels – het hinderlijke geluid uitdoven. ‘Alleen hebben wij te maken met een driedimensionale omgeving, dat maakt het nóg complexer.’

Ramen zijn zwakste schakel

De ramen van een woning zijn vaak de plek waar hinderlijk geluid van buiten binnendringt. Het is de zwakste schakel, aangezien de muren dik en massief zijn. Het systeem van DeNoize werkt door het geluid dat buiten op een woning valt te meten, razendsnel het juiste antigeluid te berekenen en op basis daarvan de ruit in trilling te brengen.

‘De ruit is de geluidsbron om het antigeluid mee op te wekken’, zegt Jindal. Maar voor dat rekenen is nauwelijks tijd. ‘Een geluidsgolf gaat in tachtig à negentig microseconden door de ruit heen, dus dat is ongeveer de tijd die we hebben. Het moet bijna in realtime. We gebruiken hiervoor nu een FPGA-chip die met een zeer hoge frequentie de benodigde berekeningen kan uitvoeren.’

Het systeem van DeNoize heeft geen informatie vooraf nodig over de omgeving waarin het wordt gebruikt; het reageert volledig op het omgevingsgeluid en kan zich daaraan aanpassen. Jindal vult aan: ‘We hebben ook ontdekt, in onderzoek met proefpersonen, dat het lang niet altijd wenselijk is om het in huis zo stil mogelijk te maken. Sommige mensen worden rustig van het geluid van regen op het dak of van de vogeltjes die fluiten. Dat soort geluiden kunnen we met onze techniek ook toevoegen. Je kan met onze ruiten zelfs muziek afspelen!’

Het energieverbruik van het systeem van DeNoize is beperkt, ‘ergens tussen de 10 en 12 watt. Je hoeft het ook niet continu aan te zetten. Met een app schakel je het systeem in of uit. In het toekomstige product kan ons geluiddempende raam onderdeel uitmaken van de bediening van je smart home.’

Ondertussen test DeNoize zijn systeem verder in de proefwoning (zie openingsbeeld) in Hoofddorp. Dat kleine huisje – woonkamer, slaapkamer – staat er nu een paar maanden en de eerste proefpersonen hebben er al in geslapen. Wie dat doet, krijgt een soort smartwatch om die data verzamelt over de slaap: de duur, de verschillende fasen van de slaapcyclus, wanneer iemand wakker schrikt. Ook het buitengeluid wordt gemeten. Door dat over het slaapverloop heen te leggen, wordt meer duidelijk over het verband tussen hinderlijk omgevingsgeluid en iemands slaapkwaliteit. Bijvoorbeeld: er komt een vliegtuig laag over, en precies op dat moment raakte de proefpersoon uit zijn diepe slaap.

Dit slaaponderzoek is nog in volle gang. In januari denkt het bedrijf daarvan de eerste resultaten te kunnen presenteren.

Interesse in geluiddempende technologie

DeNoize is in gesprek met verschillende grote producenten van vensterglas. Die hebben veel interesse in de geluiddempende technologie omdat dit een uitbreiding van hun productlijn kan betekenen.

‘De enige manier om met glas de akoestiek van een ruimte beter te maken, is nu nog door het glas dikker te maken’, zegt Jindal. En dat gebeurt ook: omwonenden van Schiphol die veel geluidsoverlast hebben, krijgen soms centimeters dik glas in de ruiten van hun slaapkamer. Maar erg energie-efficiënt is dat niet. ‘De productie van glas kost enorm veel energie en levert CO2-uitstoot op.’

Eén vraagt blijft hangen: is het wel logisch om de geluidsoverlast rond vliegvelden te proberen op te lossen met nieuwe technologie in woningen? Het lawaai komt immers van vliegtuigen, dus waarom worden die niet stiller gemaakt? ‘Dat gebeurt ook’, zegt Jindal. ‘Daar heb ik zelfs aan gewerkt in mijn studie Aerospace Engineering aan de TU Delft. Nieuwere motoren zijn stiller, je kan met de aerodynamica van het vliegtuig de geluidsproductie proberen te verlagen. Maar het houdt een keer op; er zal altijd geluid van een vliegtuig af komen.’


Openingsbeeld: de proefwoning in Hoofddorp, waarin DeNoize test hoe proefpersonen de werking van hun actieve geluiddempende ramen ervaren. Beeld: DeNoize