Vanessa Evers vraagt zich in haar eerste column voor De Ingenieur af of de onvoorspelbaarheid van Donald Trump misschien toch een positieve kant heeft.

Samenwerken met collega’s die zich op andere locaties bevinden, wellicht in een andere tijdzone leven en een andere opleiding, culturele of taalachtergrond hebben, is absoluut uitdagend voor een team. In mijn groep maken we intelligente systemen die dat soort teams kunnen ondersteunen. Bijvoorbeeld door de toon van gesprekken te monitoren en aan te geven wanneer je een vergadering domineert. Of door te analyseren welke samenwerkingen en vormen van communicatie leiden tot grotere creativiteit.

De techblogs die ik afstruinde, zijn vervangen door een dagelijks fix New York Times en Washington Post.

Zoals vele mensen word ik echter al maanden afgeleid door de ontwikkelingen rondom de president van de VS, Donald Trump. Luisterde ik altijd podcasts over wetenschappelijke ontwikkelingen in de trein, nu zijn dat NPR en Trumpcast. De techblogs die ik afstruinde, zijn vervangen door een dagelijks fix New York Times en Washington Post. Ook het lezen van wetenschappelijke artikelen lijdt onder mijn nieuwsverslaving. De ontwikkelingen gaan bovendien zo snel dat de podcast van gisteren al niet meer actueel genoeg is om te beluisteren. Het enige wat je nog zeker weet, is dat er ondertussen iets nieuws is gebeurd.

Zo is het voor A.I. en robotica ook, maar het voelt een stuk langzamer dan de Trump-news cycle, en de impact is minder direct. Toch zie ik overeenkomsten.

Trump lijkt onvoorspelbaar. Of, voorspelbaar in zijn onvoorspelbaarheid. Het kan niet anders dan dat het superslecht zal aflopen. Aan Yale University hebben ze ­onderzoek gedaan naar onvoorspelbare softwarebot en als zo’n bot zich af en toe onvoorspelbaar gedraagt, blijkt dit het menselijk probleemoplossen te ondersteunen. Mensen die samen in een online spel een moeilijke beslissing moeten nemen, lossen het probleem twee keer zo snel op wanneer computergestuurde teamspelers random gedrag vertoonden.

Nu wisten we al dat ruis toevoegen aan data kan helpen om algoritmes te verbeteren. Maar dat het ook werkt bij gemengde teams van mensen en machines, is interessant voor wanneer mensen samen met robots moeten werken in een fabriek of ziekenhuis, of wanneer chauffeurs en autonome auto’s de weg delen.

De extreme hoeveelheid noise van Trump zal toch wel te veel zijn om een positief effect teweeg te brengen in het Witte Huis.

Zou het dan toch zo kunnen zijn dat Trump juist een positief effect heeft? Uit de studie van Yale blijkt dat teams met bots die 10 % ruis toevoegden aan het spel leidden tot 55,6 % snellere oplossingen dan bij teams die alleen uit mensen bestonden. Net als Trump moeten deze bots dan wel in het centrum van het netwerk zitten.

Bots die 30 % ruis toevoegden, leidden echter tot een grotere hoeveelheid conflicten die het groepsbeslissen juist tegenwerkten. De extreme hoeveelheid noise van Trump zal daarom toch wel te veel zijn om een positief effect teweeg te brengen in het Witte Huis.

Leuk detail: bots die geen ruis toevoegden en voorspelbaar waren, reduceerden de ‘randomness’ van de menselijke spelers, waardoor er onoplosbare conflicten ontstonden. Kortom, Trump is wellicht te random, maar een 100 % voorspelbare robot in het Witte Huis is ook de oplossing niet.


Prof.dr. Vanessa Evers is hoogleraar Computerwetenschappen en directeur van de Human Media Interaction Group van de Universiteit Twente.