Onlangs lanceerde Tesla de Powerwall, de Li-ion accu die bijvoorbeeld met de eigen panelen opgewekte zonnestroom kan opslaan. Voor Nederlandse consumenten die op het net zijn aangesloten loont aanschaf van de batterij niet.

Tesla gaat accu's verkopen aan bedrijven en consumenten om elektrische energie op te slaan wanneer die overtollig is en goedkoop. Tijdens dure uren, bij tekort of in geval van calamiteiten kan de opgeslagen energie dan worden gebruikt.

Het bedrijf van superondernemer Elon Musk (PayPal, SpaceX) biedt twee varianten aan: een versie die 7 kWh opslaat, en een met een capaciteit van 10 kWh. De prijs is $ 3000 (€ 2743) respectievelijk $ 3500 (€ 3200). Ze worden vanaf deze zomer geleverd en kunnen nu al vanuit elk land ter wereld worden besteld. Tesla stelt dat een vakbekwame elektricien ze moet installeren.

Voor welke klanten en voor welk probleem is de Powerwall een oplossing?

Het is moeilijk dat scherp in beeld te krijgen omdat veel relevante omstandigheden kunnen verschillen. Een functie die in Amerika wordt genoemd is het opslaan van goedkope nachtstroom om hiermee overdag duurdere dagstroom te besparen. In Nederland is dat kansloos omdat het prijsverschil zo gering is. Met maximaal 3 cent voordeel per kWh verdien je per nacht 21 cent. Dat levert een terugverdientijd op van ongeveer 40 jaar als je de omzettingsverliezen op nul stelt.

Een andere gebruiksmogelijkheid is voor mensen met zonnepanelen. Je zou zonne-elektriciteit kunnen opslaan wanneer je die niet kunt gebruiken. Maar dit wordt in Nederland in de weg gestaan door een maatregel die juist bedoeld is duurzame energie te stimuleren: volgens de zogeheten saldering mag een klant evenveel zonnestroom terugleveren als hij van het net afneemt, tegen dezelfde prijs. Dan ga je diezelfde stroom natuurlijk niet duur opslaan. Pas als je meer opwekt dan je verbruikt, wordt de regeling minder gunstig en is de batterij voordeliger, omdat hij de koopprijs bespaart en niet de terugleverprijs. Maar dat geldt alleen voor het staartje van het verbruik en daarmee is het erg moeilijk de batterij terug te verdienen. 'Voor Nederland zie ik vooral een markt als in de toekomst het salderen afgeschaft zou worden,' zegt Ben Woldring van de vergelijkingssite Gaslicht.com. 'Verder zie ik mogelijkheden in landen waar energievoorziening niet stabiel genoeg is.'

Het 2 kW vermogen noodzaakt tot schipperen in een volledig opgetuigd huishouden als 's avonds verlichting, laptops, tv en diverse huishoudelijke apparaten tegelijkertijd moeten kunnen werken

Huishoudens lijken sowieso niet de markt voor de Powerwall. Stroomstoringen kan bijna iedereen gewoon uitzitten. Zelfs voor wie dat niet kan is het de vraag of een accu van 3000 dollar (of euro) die je bijna nooit gebruikt, de oplossing is. Een generatortje kost een paar honderd euro. In Nederland zit bijna niemand noodgedwongen of door vrije keuze zonder aansluiting op het elektriciteitsnet. Maar voor alle zekerheid: de 7 kWh energie-inhoud van de kleinste Powerwall kan bij stroomstoringen voldoende zijn in combinatie met bijvoorbeeld zonnecellen. Tegelijkertijd: het continu vermogen van 2 kW noodzaakt tot schipperen in een volledig opgetuigd huishouden als 's avonds verlichting, laptops, tv en diverse huishoudelijke apparaten tegelijkertijd moeten kunnen werken.

Tesla zegt dat er al 38.000 Powerwalls zijn besteld maar mikt vrijwel zeker op de zakelijke markt, waar de Powerwall in grotere aantallen kan worden aangeschaft door bedrijven, verzamelgebouwen of industrieterreinen. Daar kan het energieaanbod breed worden samengesteld en met software geoptimaliseerd. Tesla levert dergelijke software mee, die 'micro-grids' creëert, elektriciteitsnetwerken op de schaal van een bedrijventerrein of een universiteitscampus. Zo draaien dieselgeneratoren het liefst op ongeveer tweederde van de vollast. Het rendement is dan maximaal en de vervuiling minimaal. In plaats van een generator suboptimaal te gebruiken, schakel je dan liever een accu bij of laad je er een op.

Tesla verwacht twee keer zoveel Powerwalls te verkopen als er accu's voor auto's worden geproduceerd. Als dat leidt tot geleidelijke prijsverlagingen, kan de voorziening ook voor particulieren aantrekkelijker worden. (Herbert Blankesteijn)