Schuiltent met bliksemafleider
De Bolt is een lichtgewicht en makkelijk op te zetten tent die bestand is tegen blikseminslag.
In Nederland worden jaarlijks gemiddeld een à twee mensen dodelijk getroffen door bliksem; wereldwijd ligt het aantal slachtoffers volgens schattingen van wetenschappers op enkele duizenden.
De meesten komen om in ontwikkelingslanden, vaak doordat ze zich op open terrein bevinden.
Een gevaar is door de bliksem overvallen te worden tijdens het wandelen, kamperen of picknicken in de open natuur. Dat was fataal voor 7 van de 26 dodelijke slachtoffers die in 2015 in de Verenigde Staten vielen.
Doodsbang
Een kleine, lichtgewicht schuilplaats met bliksemafleider kan uitkomst bieden, dacht de Poolse ontwerpster Kama Jania. Zij ontwierp aan de kunstacademie Jan Matejko in Krakau de schuiltent Bolt die bestand is tegen blikseminslag. ‘Als kind was ik al doodsbang voor onweer en bliksem’, vertelt Jania. ‘En dat ben ik nog steeds als ik in de open natuur ben, vooral in de bergen. Ik ben dol op outdooractiviteiten, zoals wandelen en klimmen, maar wanneer er een storm opsteekt kun je best een probleem hebben.’
Onder supervisie van prof. Michal Kracik en in samenwerking met de natuurkundigen Konrad Sobolewski en Aleksander Bogucki werkte Jania aan het ontwerp van een tent die bestand is tegen de hoge voltages van een blikseminslag en tegelijk licht van gewicht en makkelijk op te zetten.
Grondzeil
Voor haar eerste prototype gebruikte Jania aluminium tentstokken en een aluminium connector die 200 kA kan weerstaan, ruim drie keer de gemiddelde stroomsterkte van een blikseminslag.
Het grondzeil van de tent bestaat uit een waterdichte laag met een isolatielaag van pet en koperen bedrading die is verbonden met geleidende tentharingen. Dit beschermt tegen het gevaar van stapspanning, veroorzaakt door het zeer hoge potentiaalverschil op het inslagpunt in de grond, waardoor er door de benen van een nabij staande persoon een stroom gaat lopen.
Jania voerde een eeks experimenten uit waarbij blikseminslag met behulp van een generator werd gesimuleerd door ontlading van hoge voltages van 400 kV tot 1 MV.
Drie uitvoeringen
Op basis van haar experimenten ontwierp Jania drie uitvoeringen van de Bolt.
De modellen Bolt Half en Bolt Air zijn puur bedoeld als schuilplaats voor onweer tijdens wandel- en trektochten door de natuur. Aangezien ze geen slaapruimte hebben, zijn de tenten op kleine open plekken op te zetten, bijvoorbeeld in de bergen. Het kleinste model, de Bolt Half, weegt 1,2 kg en biedt één zitplaats. De iets grotere Bolt Air biedt zitruimte voor een of twee personen en heeft ook een grondzeil dat beschermt tegen stapspanning. Het derde model, de Bolt-One, is een compacte eenpersoonstent met
slaapruimte.
Op dit moment zijn er nog geen directe plannen om de tenten in productie te nemen, maar Jania is wel op zoek naar commerciële partners om het ontwerp verder mee door te ontwikkelen.