De hele maand bouwden studenten van onder andere de TU Eindhoven, KU Leuven en Universiteit Gent aan een kunststukje in de sneeuw: een replica van de Sagrada Familia uit Barcelona, helemaal van ijs. Afgelopen weekend legden ze laatste hand aan het project, waarmee ze het record voor hoogte ijssculptuur met zes meter verbeterden.


ir. Arno Pronk, één van de initiatiefnemers en docent bouwkunde aan de universiteit Eindhoven, is tevreden. 'Het is een mooi resultaat, zeker gezien de omstandigheden dit jaar. Een toren van 21 meter is niet niks', vertelt hij. Als enige staflid in een groep bestaande uit studenten en vrijwilligers overzag hij de bouw van een ijssculptuur zoals je die niet vaak ziet. Een kopie van de Sagrada Familia, de wereldberoemde en onvoltooide kerk van de hand van Gaudi. Middenin Finland, tegen de Russische grens aan, werkten ongeveer 80 man dag en nacht aan de kerk.

De ijskerk is echter, net als zijn Spaanse tegenhanger in Barcelona, niet helemaal af. 'De grootste toren van dertig meter hebben we niet kunnen voltooien; daarvoor waren de omstandigheden niet goed genoeg', legt Pronk uit. De temperatuurschommelingen in Finland waren te hevig om consistent te kunnen werken. Bovendien zorgden plotselinge weerswisselingen zo nu en dan voor rukwinden, op een plek waar het normaal vaak windstil is. Zulke rukwinden zijn funest voor het ijsproject, omdat het ballonnen gebruikt als mal voor de sneeuwtorens. 'Tijdens een rukwind knapte er een ballon. Daarmee liepen we twee dagen vertraging op, maar aan de andere kant, dat had veel meer kunnen zijn.'

Details
Als je naar de echte Sagrada Familia kijkt, valt op hoeveel kleine details er in de gevel en de torens zitten. Spiraalpatronen, rasters, noem maar op. In een opgespoten ijstoren iets dergelijks met de hand doen is een monnikenwerk waar geen tijd voor is. Toch heeft de ijskerk een organisch aandoend oppervlak, dankzij de vallende waterdruppels. 'Tijdens het opspuiten druipt een deel naar beneden, waardoor een oppervlak van ijspegels ontstaat. Dat geeft een effect dat Sagrada-achtig aandoet.'

De techniek achter de ijstoren werd vorig jaar ook al gebruikt, toen de TU Eindhoven een enorme ijsiglo maakte. Sneeuw wordt op de ballon gespoten, totdat deze helemaal is bedekt. Vervolgens gaat er een mengsel van water en zaagsel overheen. De sneeuw werkt als een spons en zuigt het zaagsel en water op, waarna het snel bevriest tot een stevige korst. Dit maakt de sneeuw tot een geschikt bouwmateriaal, terwijl het normaal meteen uit elkaar zou vallen. 'Aan de basis zijn de muren wel een halve meter dik, aan de top een centimeter of tien. Het is natuurlijk lastiger om veel sneeuw naar zo'n hoogte te krijgen,' zegt Pronk.

Uiteindelijk is het een indrukweekend bouwwerk geworden, waar mensen ook doorheen kunnen lopen. Hoe lang het staat, is lastig te zeggen. 'Maar het is in ieder geval tot maart nog koud. Daarna duurt het toch wel een maand voordat alles weggesmolten is - het is een heleboel sneeuw', verwacht Pronk.

Ondertussen denken de Eindhovenaren alweer na over volgend jaar. 'Het ligt voor de hand dat we weer iets gaan doen. Vlak achter de bouwplaats van dit jaar ligt een speksteenmijn die net zijn laatste stenen leverde. Die zouden we kunnen gebruiken; de natuurlijke colloseum-vorm van een mijn levert veel interessante mogelijkheden voor sneeuwbouwen.'