Een groot Europees initiatief onderzoekt op verschillende locaties hoe zouten, mineralen en schoon water zijn te winnen uit industrieel afvalwater. Bij Rotterdam is vandaag de eerste proefinstallatie in werking getreden.

Het water dat in Nederland uit de kraan komt, is al uitzonderlijk schoon. Maar voor sommige industriële toepassingen is het toch nodig om het te demineraliseren. Dat levert echter behalve nóg schoner water ook afvalwater op vol zout en mineralen. Hoe zijn die daar zodanig uit te filteren dat ze opnieuw te gebruiken zijn en dat ook het water zelf weer schoon is? Dat is de centrale vraag waarop het internationale samenwerkingsverband Zero Brine de komende jaren een antwoord probeert te vinden.

In het Botlekgebied, het centrum van de petrochemische industrie, wordt het water voortaan op zodanige wijze gefilterd, dat het ook weer nieuwe grondfstoffen oplevert. Dichtbij de gedemineraliseerd-water-fabriek van Evides Waterbedrijf is er de Plant One Rotterdam van start gegaan, een proeftuin voor nieuwe technieken om industrieel water op circulaire wijze te filteren.

 

Waardevolle zouten en magnesium

In het centrum wil Evides waardevolle zouten en mineralen terugwinnen uit het zoute water oftewel brijn dat voorheen na de zuivering werd geloosd. Om dat te bereiken, kunnen verschillende projectpartners hun nieuwste zuiveringsmethodes testen. ‘De crux van onze aanpak is dat we een keten opbouwen van een aantal technologieën achter elkaar’, zegt projectcoördinator ir. Roelof Moll van de TU Delft. ‘Samen moeten die de lozing van brijn tegengaan.’

Eerder dit jaar werd de testinstallatie al opgezet. Inmiddels zijn alle technologieën geïnstalleerd en afzonderlijk getest, stelt Moll, zodat ze nu geïntegreerd kunnen draaien. 
 

 

Minder afhankelijk

Het project duurt in eerste instantie vier jaar en maakt deel uit van het grotere initiatief Zero Brine, waaraan 22 instellingen in tien landen meedoen. Die bouwen met Europees geld in vier landen proefinstallaties, allemaal gericht op het winnen van zout, waardevolle mineralen als magnesium en schoon water uit industrieel afvalwater.

In de Rotterdamse installatie draait het om ionenwisseling, nanofiltratie, evaporatie, oxidatie van organische materialen en geavanceerde kristallisatie. In Polen staat een vergelijkbare proeftuin bij een kolenmijn, waarbij omgekeerde osmose en elektrodialyse worden toegepast om het afvalwater te zuiveren. Bij een chemische fabriek in Spanje spelen membranen en kristalliseringstechnieken de hoofdrol. De vierde installatie komt in een textielfabriek in Turkije en richt zich op ionenwisseling en wateroxidatie.


Internationale samenwerking

De TU Delft leidt het project, maar voert het zeker niet alleen uit. In Rotterdam test het de technieken die consortiumpartners uit Italië, Griekenland en het Verenigd Koninkrijk hebben ontwikkeld. Andersom worden methodes uit Delft getest in de drie andere proefinstallaties. Het gaat daarbij om methodes die in het lab werken, maar nog niet eerder op industriële schaal zijn toegepast. ‘De proeven in het lab hebben ons enthousiast gemaakt. We hopen in deze pilot dezelfde resultaten te behalen’, zegt Moll.

De lat ligt daarbij hoog. Bij de zuivering moeten zouten en waardevolle mineralen worden teruggewonnen met een zuiverheidsgehalte van meer dan 90 procent. ‘We halen ons magnesium nu grotendeels uit China’, zegt Moll. ‘Die afhankelijkheid wordt dan een stuk een kleiner.’ Daarnaast moet Evides meer dan 70 procent van de herwonnen materialen direct kunnen hergebruiken. Lukt dat, dan is de circulaire economie weer een stukje groter geworden. 


Foto's: Revolve