Accu’s van elektrische auto’s zijn ideale batterijen om de netcongestie deels mee op te lossen. Laadbedrijf We Drive Solar, autodeelbedrijf My Wheels en de gemeente Utrecht gaan hiervoor honderden bidirectionele laadpalen plaatsen.

Robin Berg had twaalf jaar geleden net zijn eerste auto gekocht, een elektrische Nissan Leaf, toen hij hoorde over Japanse bidirectionele laadpalen. Die konden niet alleen auto’s opladen, maar tevens elektriciteit uit accu’s aftappen. ‘Interessant’, dacht Berg. ‘Wij hebben hier veel zonnepanelen. Kunnen wij zo’n paal niet gebruiken voor opslag?’ Via autobedrijf Nissan Europa haalde zijn zonnepanelenbedrijf vervolgens een tweerichtingslaadpaal uit Japan en paste deze aan voor aansluiting op het Nederlandse grid. ‘En toen stond hier in de achtertuin de eerste bidirectionele laadpaal van Europa’, zegt hij. ‘Zij het met een Japanse stekker.’

Het was het begin van de omslag van het bedrijf dat Berg vanuit huis runde, van zonnepanelen- naar laadpalenleverancier. Inmiddels staat het bedrijf bekend onder de naam We Drive Solar. Auto’s die stroom terugleveren, kunnen een belangrijke schakel worden in het balanceren van vraag en aanbod van zonne- en windenergie, is Bergs overtuiging. ‘Mijn auto van destijds kon met een volle accu honderd kilometer rijden en bleek voldoende elektriciteit te kunnen opslaan om een gemiddeld huishouden vier tot vijf dagen van stroom te voorzien. Met de accu’s van nu hebben auto’s al een actieradius van zo’n vierhonderd kilometer en accu’s voor vijf- tot zeshonderd kilometer komen eraan. Dan heb je, grof gerekend, genoeg aan ongeveer tienduizend auto’s om de vraagschommelingen van alle huishoudens van de stad Utrecht te balanceren, en aan anderhalf miljoen auto’s om heel Nederland van het fossiele netwerk af te halen.’

Mits er voldoende zonnepanelen en windturbines zijn natuurlijk, maar dat lijkt niet de grootste uitdaging van de energietransitie. Berg: ‘Zowel de hoeveelheid als de kracht van zonnepanelen is de afgelopen jaren exponentieel gegroeid. In 2050 zou de hele wereld in principe op zon- en wind kunnen draaien. Het matchen van vraag en aanbod, dát is het probleem.’

Dikke kabels

Dat weet Matthijs Kok, ontwikkelaar elektrisch vervoer en nieuwe energie bij de gemeente Utrecht, als geen ander. Nergens zijn de netcongestieproblemen zo groot als in de provincie Utrecht. ‘Dat komt vooral doordat hier geen echt grote industrieën zijn waarvoor in het verleden al dikke kabels zijn aangelegd’, zegt Kok. In de steden waar dat wel zo is, kunnen inwoners en industrie die kabels nu delen: overdag gebruikt vooral de industrie veel stroom, ’s avonds de huishoudens en de auto’s. Kok: ‘Bij ons is het capaciteitsgebrek groot. En de vraag ook, want Utrecht is de snelst groeiende stad van Nederland.’

Vandaar dat We Drive Solar en de gemeente Utrecht de handen ineen sloegen. Utrecht heeft sinds 2023 achthonderd bidirectionele laadpunten van We Drive Solar. Vijfhonderd daarvan worden in de komende jaren in gebruik genomen door het autodeelbedrijf MyWheels, dat hiervoor bidirectioneel laadbare Renaults in zijn vloot gaat opnemen.

Wisselstroom

De lader in de achtertuin van Berg was een CHAdeMO. Dat is zowel een samentrekking van  charge en move, als een afkorting van ‘O cha demo ikaga desuka’, wat Japans is voor ‘wil je een kopje thee?’ Meer tijd zou niet nodig zijn om en accu op te laden.

De CHAdeMO is een snellader op gelijkstroom (DC), de Japanse standaard. Een Europees protocol bestond in die tijd nog niet. Kort daarna ging We Drive Solar samenwerken met Renault en zette het in op bidirectioneel laden met wisselstroom (AC). Dat is de standaard voor Europese laadpalen op straat, in parkeergarages en bij mensen thuis. Berg: ‘Gelijkstroom zie je in Europa vrijwel alleen bij palen voor snelladen onderweg en dat is geen logische plek om je auto voor opslag te gebruiken.’

Samen met Renault ontwikkelde We Drive Solar een prototype om bidirectioneel AC-laden te testen, op basis van het protocol dat toen nog in ontwikkeling was. Het duurde jaren, maar in 2019 was het zover: toen kwam de koning langs om de eerste openbare terugleverlaadpaal van Europa in gebruik te nemen. De primeur was voor de Utrechtse wijk Lombok.

Het eerste prototype van een Europese bidirectioneel laadbare auto was een Renault ZOE. In 2021 volgde Hyundai met de Ioniq 5, en in 2022 werd het Europese protocol in hoofdlijnen vastgesteld.

Daarna ging het snel: sinds 2023, toen De Ingenieur deze innovatie opnam in zijn jaarlijkse lijst ‘veelbelovende technieken die op het punt van doorbreken staan’, heeft Utrecht achthonderd laadpunten die geschikt zijn voor V2G (vehicle-to-grid)-stroomtransport. Een deel hiervan vormt het grootste V2G-laadplein ter wereld, bij verzekeringsmaatschappij ASR.

Utrecht is hiermee de eerste stad ter wereld met een netwerk van laadpalen die de V2G-techniek ondersteunen. Berg: ‘En dankzij die opdracht konden wij in Hengelo, samen met Koolen Industries, een fabriek bouwen voor laadpalen met deze techniek. Die draait sinds februari 2025 onder de naam We Drive Solar.’

MyWheels

En nu is er dan de samenwerking met MyWheels. Dit grootste deelautobedrijf van Nederland heeft drieduizend auto’s op de weg, waarvan op dit moment tweeduizend elektrisch zijn.

...

Foto's: We Drive Solar

Verder lezen?

Dit is niet het hele artikel. Lees het volledige verhaal over het tegengaan van netcongestie met behulp van bidirectioneel laadbare accu's in het aprilnummer van De Ingenieur.

Koop de digitale versie voor € 9,75 of neem een abonnement!