De Energiewende levert Nederland twee belangrijke lessen: hervorm de energiemarkt en sluit centrales die basislast leveren. Dat zegt de econoom Christian Redl van de Duitse denktank Agora Energiewende in De Ingenieur.

Zon en wind leveren alleen bij gunstige weersomstandigheden. Zij verschillen daarmee fundamenteel van de bestaande elektriciteitscentrales, die hun aanbod aanpassen aan de vraag.

Omdat het aanbod van wind en zon de vraag niet altijd kan volgen, zijn er centrales nodig die als backup kunnen dienen. Redl: ‘Dat betekent dat er minder centrales nodig zijn die continu op basislast draaien, en meer centrales die flexibel kunnen inspringen. Maar die transitie heeft onvoldoende plaatsgevonden, waardoor we veel basislastcentrales hebben die op halve kracht draaien en daardoor financieel niet uitkomen.’

De eerste les is: wie wind en zon-opwekking stimuleert, moet tegelijkertijd zorgen voor nette afbouw van het opgestelde basisvermogen, zodat de centrales die overblijven kunnen renderen.

Dat vereist echter een andere ordening van de energiemarkt. Redl: ‘We hebben als back-up vooral centrales nodig die het snel op- en afschakelen en het kortstondig produceren als hun business case hebben. Dat kan door ze met hun piekproductie voldoende te laten verdienen, dus met een verhoogde piekprijs, of door ze te betalen voor het beschikbaar stellen van capaciteit. Er is een marktordening nodig die zorgt dat deze reservecapaciteit zich terugverdient.’

Een soortgelijk punt geldt voor stroomproductie met wind en zon. Redl: ‘Wanneer die optimaal produceren, dus bij veel wind en veel zon, is de elektriciteitsprijs het laagst. Dat is nu eenmaal eigen aan installaties die geen brandstofkosten hebben. Ook hier is een nieuw betalingssysteem nodig dat ervoor zorgt dat de installaties zichzelf kunnen  terugverdienen. Het energiesysteem als geheel profiteert daar van omdat zon en wind de goedkoopste optie zijn om stroom te produceren.’

De tweede les is: pas de ordening van de elektriciteitsmarkt zo aan dat zon- en windinstallaties en de flexibele backup-centrales zichzelf kunnen terugverdienen.

Lees hier het complete interview met Christian Redl van Agora Energiewende

(Lead image Forum Energiewende)