‘Voorsprong door techniek.’ Echt waar?, vraagt redacteur Jim Heirbaut zich af in zijn maandelijkse column. Dit keer met de teloorgang van Twitter, pardon, X.


Het blauwe vogeltje is een duistere, zwarte X geworden. Precies een jaar geleden kocht Elon Musk Twitter en vrijwel direct begon hij het sociale mediaplatform te verbouwen. Achter de schermen veranderde er van alles, hij kieperde driekwart van de medewerkers eruit en de meest zichtbare verandering is de naamsverandering in X.com, een domeinnaam die Musk al sinds jaar en dag bezit.

Sinds Musks overname is Twitter een vervelende plek geworden. Onzin, leugens en beledigende tweets lijken meer dan voorheen de boventoon te voeren. Wie graag inhoudelijke gesprekken voert of grappige en genuanceerde posts plaatst, wordt slechter gelezen dan voorheen en krijgt nauwelijks nog reacties.

Ophef en extreme standpunten worden beloond. Het algoritme geeft voorrang aan mensen die betalen voor hun blauwe vinkje en aan tweets die voor rumoer zorgen.

Gevolg is dat veel mensen om mij heen van het platform zijn vertrokken. Ze hebben eindelijk besloten Musk niet langer te steunen, iets waar ik ook al langer tegenaan hik, maar dat ik nog niet heb gedaan. Ergens heb ik nog de stille hoop dat het op X ooit weer net zo leuk/leerzaam/interessant/prikkelend wordt als het op Twitter ooit was. 

Deze vrienden van me – sommigen ken ik ook in het echte leven, veel anderen alleen van Twitter – zijn uitgewaaierd over andere platforms: eerst Mastodon, later ook T2 (inmiddels Pebble gedoopt), Threads en Bluesky. 

Probleem is alleen dat het verduiveld lastig blijkt om een nieuw sociaal netwerk succesvol te maken. Zie Bluesky, een sympathiek platform dat veel weg heeft van Twitter in de begindagen. Via via kreeg ik een inlogcode en ik ging er een kijkje nemen. Meteen viel me één ding op: er gebeurt niks, er is geen reuring, nauwelijks discussie, geen interactie.

Er zitten ook gewoon te weinig mensen op. Volgens mij heeft dat te maken met ‘kritische massa’, een begrip uit de kernfysica.

Een kernreactor of een atoombom heeft een bepaalde minimale hoeveelheid splijtbaar materiaal nodig om de gewenste kettingreactie aan de gang te houden.

Ook een sociaal netwerk kan pas succes hebben als een kritische massa aan mensen erop actief is. Genoeg om elkaars berichten te lezen, te delen, erop te reageren en grapjes over te maken. Mensen met wie je een discussie kunt hebben en het hartgrondig oneens kunt zijn. Een goede discussie met mensen die er nét wat anders tegenaan kijken of simpelweg meer van een onderwerp af weten, kan enorm leerzaam zijn.

Twitter was op zijn best als plek om iets te leren, iets te horen dat je nog niet wist of verbanden te ontdekken tussen stukjes informatie.

Hoe dit verder moet? Geen idee. Wat ik wel weet, is dat veel mensen net zoals ikzelf behoefte hebben aan Twitterachtige plekken, om elkaar te spreken, om te worden geprikkeld en geïnformeerd.





Openingsfoto: profiel van Elon Musk met het op de achtergrond het logo van X, het voormalige Twitter. Foto's Depositphotos