Een nieuwe fiets waarschuwt voor achteropkomend verkeer en obstakels op de weg. Dankzij Camera’s en radar kunnen ouderenveiliger fietsen.


De intelligente fiets is van technologie-instituut TNO, en onderdeel van een groter project om de fietsveiligheid van ouderen te verbeteren. Aanleiding was de constatering dat vooral ouderen ongelukken krijgen door een verkeerde stuurbeweging. ‘Ze zijn onzeker, achterom kijken gaat ze lastig af, ze gaan met de fiets slingeren en belanden in de berm,’ zegt dr. ir. Maurice Kwakkernaat, projectleider bij TNO.

Met het inbouwen van intelligente technieken wil Kwakkernaat bereiken dat ouderen beter zijn geïnformeerd over de verkeerssituatie om hen heen en worden gewaarschuwd als er  zich obstakels op de weg, bijvoorbeeld een paaltje, bevinden. ‘Beide dragen ertoe bij dat de oudere zich weer zekerder voelt in het verkeer.

Voor de detectie gebruikt TNO technologie die ook in de intelligente auto’s worden gebruikt. ‘Een camera kijkt naar achter en geeft aan of auto, brommer of andere fietsers aan het inhalen zijn. Radar signaleert in de rijrichting objecten die moeten worden ontweken.’

Er is bij het Roessingh lab voor ouderenzorg in Enschede veel geëxperimenteerd met manieren om de informatie over te dragen. ‘Waarschuwingslampjes, geluidsignalen, uiteindelijk blijken trilsignalen het beste te werken. Zelfs variatie in frequentie of sterkte wordt goed gedetecteerd. Bovendien veroorzaken die trillingen de minste afleiding.’

De signalen zijn verwerkt in het zadel en de beide handgrepen van het stuur. Verder is er een scherm dat onder meer de routeplanner of de achteruitkijkbeelden van de camera kan laten zien. ‘Als een voertuig inhaalt trilt het zadel, en we kunnen met intensiteit en frequentie aangeven hoe ver dat voertuig is verwijderd en of het gaat om bijvoorbeeld een fietsers of een vrachtwagen. Staat er een paaltje op de weg, dan trilt het handvat dat aangeeft welke stuurbeweging het handigst is om het te ontwijken. We kunnen ook als er een botsing dreigt de elektrische bekrachtiging uitschakelen.’

De nu beschikbare fiets is vooral een testplatform. ‘De komende maanden gaan we met de doelgroep uitgebreid testen in het verkeer, waarbij we ook willen uitzoeken welke informatie van de sensoren het meest waardevol is. Op die manier gaan we de eisen waaraan het systeem moet voldoen verder specificeren.’

De fietsersbond ENFB is ook betrokken bij het project en is bezig met de ontwikkeling van een route-app. ‘Die geeft aan wat veilige routes zijn en helpt gevaarlijke kruisingen te vermijden.’ Later volgt er ook een proef op het intelligente kruispunt dat TNO ontwikkelt, waarbij de fiets communiceert met auto’s in de buurt.  ‘Beide kunnen dan helpen een botsing te voorkomen.’