De woningbouwopgave is een van de grootste maatschappelijke opgaven van dit moment. Het optoppen van woonblokken is een deel van de oplossing, goed voor zo’n honderdduizend extra woningen of meer.
 

Het beste van 2024
Aan het einde van het jaar blikt De Ingenieur traditiegetrouw vast vooruit op het volgende jaar. Welke technologieën breken door? Welke technische oplossingen gaan het verschil maken voor onze samenleving? Wij hebben er elf voor u uitgelicht in het speciale dossier Het beste van 2024.


Het aanbod aan woningen is schaars, terwijl de vraag enorm is. De strengere stikstofregels spelen de bouw intussen ernstig parten: nieuwe projecten komen nauwelijks van de grond. 

De oplossing? ‘Optoppen’, ofwel het verhogen van bestaande bebouwing. Dit najaar lanceerde Hugo de Jonge, demissionair minister van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening, een nieuw initiatief dat al in 2024 vruchten moet afwerpen: de Optop2000, waarin overheden, woningcorporaties en marktpartijen samenwerken om van elkaar te leren en versneld met optopprojecten te kunnen starten.


Optoppen is kansrijk

Zeker in naoorlogse wijken met veel drie- en vierlaagse flats in het bezit van corporaties is optoppen kansrijk. Volgens minister De Jonge kan dan bovendien direct het gehele complex worden verduurzaamd – waarmee in één moeite door ook een tweede maatschappelijke opgave wordt aangepakt. 

Tot nu toe wordt er slechts op kleine schaal opgetopt, maar onderzoek heeft al uitgewezen dat de potentie enorm is, tot wel honderdduizend extra woningen. Daarbij zijn alleen nog maar de woonblokken die dateren van ná 1965 meegenomen; daarvan is de draagkracht volgens onderzoek vaak geschikt om nog een verdieping te dragen.


Vijfhonderd miljoen vierkante meter

Of dat ook voor blokken van voor die tijd geldt, wordt nog nader onderzocht. Al met al zou er zo’n vijfhonderd miljoen vierkante meter aan beschikbare daken liggen, geschikt voor het plaatsen van een opbouw van hout – dat weegt minder dan steen.

Ingenieursbureau Iv is een van de partijen die gelooft in optoppen, al klinkt het makkelijker dan het in werkelijkheid is. ‘Een gebouw is qua fundering en draagstructuur zo gebouwd dat het de huidige constructie kan dragen’, zegt projectleider Rinske Daniëls-de Waard van Iv. ‘Vaak zijn die niet berekend op het dragen van extra verdiepingen. Het is echt een ingewikkelde puzzel om te kijken hoe dat constructief veilig kan.’ 


Regelgeving ligt dwars

Ook de regelgeving zit vaak nog in de weg, schreef Cees van Dillen van bouwbedrijf Van Dillen onlangs in Cobouw. Bestemmingsplannen moeten vaak worden aangepast en de norm dat elke woning een eigen parkeerplaats moet krijgen, kan bij optoppingen in vaak overvolle steden niet altijd worden gehandhaafd.

Nu de minister zich persoonlijk als pleitbezorger voor het optoppen profileert, lijkt het erop dat er in 2024 eindelijk schot komt in dit dossier. 


Foto: Een geslaagd voorbeeld is het optoppen van een complex aan het Burgemeester Feithplein in Voorburg. Credit: NormTeq