De toestand van de oceanen zal met meer detail dan ooit in kaart worden gebracht nu de Europese ruimtevaartorganisatie ESA met succes de nieuwe aardobservatiesatelliet Sentinel-3 heeft gelanceerd. De sonde is onderdeel van het Copernicus programma dat een constante datastroom over de toestand van de aarde levert.

De lancering van de Sentinel-3 vanaf de Noordrussische basis Plesetsk verliep vlekkeloos. Op het geplande tijdstip had de satelliet radiocontact met een grondstation. De komende maanden zijn nodig om de satelliet te prepareren voor het doen van zijn metingen.

De Sentinel-familie, nummer 3 is gister gelanceerd.

Versie 3 is uit het in totaal zes typen omvattende Sentinel-programma de meest complexe. Het apparaat kan van het aard- en zeeoppervlak zowel hoogte, kleur als temperatuur meten. De 2,2 x 2,2 x 3,7 m grote satelliet zit dan ook volgepakt met radarapparatuur en camera’s. De Sentinel-3 draait op 800 km hoogte polaire banen om onze planeet. Wanneer over een half jaar de tweelingbroer de lucht in gaat zijn beide samen in staat om de aarde in 27 dagen tijd compleet te scannen.

De belangrijkste meetsondes aan boord van de Sentinel-3.

Ze leveren daarbij allerhande informatie, met name van de oceanen. Onder meer over zeespiegelstijging, stromingspatronen, golfhoogten, temperatuur van het water, dikte van ijsmassa’s, en - op basis van kleur - ook de planktonsamenstelling, eventuele algenplagen of olievervuiling.

Sentinel-3 meet hoogte, stroming en golven van de oceanen.

‘Met het Sentinel-programma bouwen we voort op de ervaringen die we hebben opgedaan met satellieten als de Envisat en Cryosat’, vertelt ir. Roger Haagmans van ESA. ‘Los van de grotere meetnauwkeurigheid is het belangrijke verschil dat we nu een continue datastroom garanderen.’

Dat is de essentie van het zogeheten Copernicus-programma, waarvan de Sentinel-satellieten een belangrijke bouwsteen vormen. Voor een periode van dertig jaar garandeert ESA dat een breed spectrum aan meetgegevens over de toestand van de aarde continu beschikbaar zijn. ‘Zoals er nu allerhande diensten zijn ontstaan rond GPS, zien we hetzelfde gebeuren met onze data over de toestand van de aarde.’ Dan gaat het bijvoorbeeld om diensten aan instituten op het gebied van meteorologie, landbouw en scheepvaart. ‘De Sentinel heeft ook een detector die grootschalige bosbranden detecteert.’

Twee voorbeeldmetingen: opstuwingen golven bij het Kanaal en algenplaag in de Noordzee.

Het Copernicus-programma, dat is opgezet door de Europese Commissie, gebruikt behalve de gegevens van de Sentinel-satellieten ook die van andere waarnemingssatellieten. ‘Copernicus biedt het meest complete beeld dat vanuit de ruimte over de aarde is te verkrijgen.’ Rond 2020 moet het Copernicusprogramma volledig operationeel zijn.