Doorleefde transitie

Wat begon als plan voor een documentaire over het Amsterdamse Havengebied, eindigde als persoonlijke, experimenteel vormgegeven film. In Hemelsleutel van Digna Sinke heeft de energietransitie vooral symbolische betekenis.

In 2019 schreef filmmaker Digna Sinke een scenario voor een documentaire over de energietransitie in het Amsterdamse Havengebied. Het idee kwam van het havenbedrijf zelf. Vanwege haar eerdere werk leek Sinke de meest geschikte persoon voor het vastleggen van deze enorme transformatie, waarbij de Hemweg-elektriciteitscentrale uiteindelijk zou worden stilgelegd en ontmanteld.

Sinke had ingestemd en vervolgens allerlei bedrijven bezocht die iets met de energietransitie te maken hebben. Ze had het havengebied op de fiets doorkruist, de eerste filmfragmenten gemaakt, en zelfs het diploma Veiligheid voor operationeel leidinggevenden gehaald om makkelijker toegang te krijgen tot bedrijfsterreinen – zo valt te lezen op haar website dignasinke.nl. Maar het scenario werd afgekeurd.

Vervreemdend en aangrijpend

Dat gaf Sinke de vrijheid terug te gaan naar het idee dat ze daarvoor zelf al had: een film gebaseerd op een associatieve manier van vertellen. ‘Met personages die een soort merkwaardigheid hebben. Eindeloos verkennende bewegingen, maar ook een soort zoektocht naar de graal’, zoals ze destijds in haar dagboek schreef.

Na nog een afwijzing en enkele forse ingrepen wegens geldnood leverde dat uiteindelijk Hemelsleutel op: een ietwat vervreemdende maar ook aangrijpende film.

Onheilspellend decor

In Hemelsleutel kijken we mee met een filmmaker die een speelfilm bedenkt over een fotografe (Lea), die de opdracht heeft de energietransitie in het havengebied van Amsterdam vast te leggen. Dat klinkt ingewikkeld, maar levert precies de afstand op die nodig is voor het verhaal.

De haven is niet het onderwerp van Hemelsleutel, maar vormt het onheilspellende, fraai vastgelegde decor. De film gaat over Lea, over de transitie van de mens zélf tijdens het leven, over fouten maken, beweegredenen, verlies, verraad, verlangen en verbinding. Het is een film die je meeneemt en naar de strot grijpt.

Wie hoopt op een documentaire, zal met Hemelsleutel dus van een koude kermis thuiskomen. Maar misschien mogen we wel blij zijn dat het scenario voor die documentaire er niet doorkwam. Wat een prachtfilm. 

Openingsbeeld: Digna Sinke